برای فوتبالی که آبرویش را به باد می دهد
نیمروز جمعه است. از شکست تلخ سرخ ها در قطر دو روز می گذرد. در خانه نشسته ام و با تلفن همراهم روز را سپری می کنم. خانه و کوچه و شهرک و شهر آرام است. چنان ساکت و آرام که گویی همه خوابیم.
در یکی از شبکه های اجتماعی فیلمی از درگیری سوشا مکانی و محمدرضا خانزاده با یکی، دو هوادار پرسپولیس در پایان بازی با لخویا انتشار یافته است. فایل را باز می کنم بدون آن که بدانم چه فاجعه ای در راه است یا آنکه صدای گوشی را در آن سکوت و آرامش وارسی کرده باشم.
دشنام پشت دشنام، ناسزا پشت ناسزا. در بهت و حیرت غرق هستم از این همه بی شرمی یکباره به خود می آیم و همسرم را مقابل خودم می بینم: "داری چی را تماشا می کنی؟" مانده ام میان پاسخی که ندارم به او بدهم و بهت و حیرتی که اجازه هر حرکتی را از من گرفته است. به خودم می گویم کاش آن ناسزاها را نشنیده باشد ولی این طور نیست. بی آنکه بخواهم رکیک ترین حرف ها و دشنام ها را در خانه پذیرا شده ام. خانه ای که باید امن ترین جای جهان باشد اکنون ناامن ترین مکان دنیا شده است.
بازی برگشت لخویا و پرسپولیس در قطر با برد 3 بر صفر میزبان حاشیه جنوب خلیج فارس به پایان رسیده است. اما فاجعه تمامی ندارد. بازیکنان در راه اتوبوس با گروهی از هواداران روبه رو می شوند؛ هوادارانی که در آن ها ناراضی و منتقد و ناراحت هم هست. یکی از آن ها اعتراض می کند و سپس حمله، ناسزا و رفتار ناشایست محمدرضا خانزاده و سوشا مکانی عرق شرم بر پیشانی هر انسانی می نشاند. پا در میانی کریم باقری پایانی بر این فاجعه است. سرخ پوشان در قطر نتیجه و اخلاق را باختند و چه تلخ و سنگین هم باختند!
این فوتبال ایران است. بخش بزرگی از ورزش ما. فوتبالی که مردان محبوب و محجوبش هر روز و هر لحظه کمیاب تر و نایاب تر می شوند. فوتبالی که نجابت را مدت هاست از دست داده و هر بار با فرافکنی دیگری را از بیرون مجموعه خود مقصر و گناهکار می داند و می شمارد. فوتبال پرمدعایی که رسانه، روزنامه و هوادار را همیشه در سرما و گرما به همراهی خود خوانده و می خواند. فوتبالی که همه چیز را می خواهد و همه چیز را برای خودش می خواهد و درست یا نادرست همه چیز را حق خود می داند. فوتبال ما همه چیز دارد. فدراسیون دارد، رییس دارد، کمیته ها دارد و کمیته هایش هم رییس دارد. علی کفاشیان و دیگر همراهانش چند سالی است به دنبال حق فوتبال هستند. آن را حق پخش فوتبال می خوانند. اما به راستی حق پخش چه چیز را می خواهند؟ حق پخش توحش؟ حق پخش دعوا و دشنام و ناسزا؟ حق پخش شاهکار بازیکنان در درون و بیرون میدان های ورزشی. به راستی فوتبال باشگاهی چه برای نمایش و پخش دارد که حق پخش آن را می طلبد؟
فوتبالی که دیر زمانی است ستاره ای را در آسمان خود نمی بیند و در تاریکی به سمت و سوی تاریکی و فراموشی می دود. فوتبالی که همین چند سال پیش بخشی از بازیگران اصلی خود را منشوری می دید. منشوری که بنا بود مانع و بازدارنده باشد اما بازتاب دهنده و گستراننده بدی و زشتی و پلشتی خود شده است.
فوتبال بی ستاره ما همه چیز را برای خود می خواهد. همه را به تماشای تاریکی خود فرا می خواند و از اندک بودن تماشاگرانش آزرده و مکدر است. همین فوتبال بی ستاره هوادار منتقد و ناراضی را "تماشاگرنما" می نامد و روزنامه نگار منتقد را "عمرو عاص"!
به خود می گویم وزارت ورزش و جوانان ما کجاست؟ معیارها و استانداردهایش چرا در عرصه باشگاهی گم و ناپیداست؟ چرا میکروسکوپ و تلسکوپ های ملی بینش در عرصه باشگاهی کم بینا و نابیناست؟ امیررضا خادم که از سوی محمود گودرزی مسئول خصوصی سازی سرخابی ها شده چه چیز را می خواهد خصوصی کند؟ گذشته و افتخارات را که باید در تاریخ جست؟ ستارگانی که فقط رعد هستند و برقی ندارند؟ خاطراتی که جمعی هستند و خصوصی ناشدنی؟
چرا کسی ما را در این فوتبال به خنده و فراموشی نمی خواند؟ ما که این فوتبال را نمی خواهیم. ما که این ستارگان را به تماشا و رصد نمی نشینیم. ما که بر این باوریم دوران خان و خان سالاری دهه هاست سپری شده و خان و خانزاده بودن به تاریخ پیوسته. ما که فوتبال را مکانی مناسب برای خودمان و سوشا مکانی نمی دانیم.
رضا کیانیان در پاسخ به پرسشی درباره علت کم فروش بودن فیلم های سینمایی عنوان کرده بود این سینما نه ستاره دارد، نه مجالی به رویا و رویا پردازی می دهد نه امید می بخشد و امیدوار می کند. فوتبال ما هم این گونه است. نه ستاره دارد، نه به تماشاگرانش مجال و فرصتی برای رویاپردازی و خیالبافی می دهد و نه آن ها را به چیزی در آینده دلخوش و امیدوار می کند. فوتبال ما در حال احتضار است. کاشکی قهرمانی بیاید تا فوتبال ما را به زندگی دوباره امیدوار کند و رویاهایش را برآورد.
