این یک تصویر ذهنی براساس آمارهای واقعی از حضور تیم ملی ایران در جام ملت های 2020 و مرور اتفاقات گروه های مختلف این جام است که حالا به دیدار نهایی رسیده است.
از میان کشورهای مختلفی که با ایران مرز زمینی یا هوایی دارند، روسیه، آذربایجان و ترکیه در تقسیم بندی جغرافیایی، مناسباتشان در اروپا شکل گرفته یا خودشان به اتحادیه اروپا پیوستهاند تا شرایط بهتری برای پیشرفت در ابعاد مختلف داشته باشند؛ سه کشوری که در میان آنها حداقل از نظر فوتبالی، دست بالاتر را نسبت به آذربایجان داریم و سابقه نشان میدهد که همواره فوتبال نزدیکی میان فوتبال ملی ایران با روسیه و ترکیه برقرار بوده است.
سیدبندی مسابقات جام ملتهای اروپا 2020 در حالی اعلام شد که تیم ملی فوتبال اوکراین یکی از 6 تیم سید بود و جالب اینکه تیمهایی نظیر فرانسه، قهرمان جهان و پرتغال، مدافع عنوان قهرمانی جایی در سید یک نداشتند. این سیدبندی بر اساس عملکرد تیمها در مرحله انتخابی یورو 2020 صورت گرفته بود و سبب شد تا شاهد گروه بندی ناموزونی در مسابقات باشیم و در مرحله یک هشتم نهایی و سپس یک چهارم نهایی بسیاری از غول های فوتبال اروپا مقابل هم قرار گرفتند و خیلی زود از دور مسابقات کنار رفتند.
برای دومین مرتبه بود که رقابت های جام ملت های اروپا با 6 گروه 4 تیمی برگزار شد و حالا به مسابقه نهایی رسیده است؛ تصمیمی که به شدت افت کیفی مسابقات در مرحله گروهی را رقم زد و برخی قرعهها در مرحله یک هشتم نهایی و یک چهارم نهایی با تمسخر تشکیلات یوفا و رئیس آن چفرین توسط اهالی فوتبال همراه شد. با شیوه جدید بود که خیلی زود باید یکی از تیم های انگلیس و آلمان از دور مسابقات کنار می رفت یا پرتغال مدافع عنوان قهرمانی مسابقات در مرحله یک هشتم نهایی با یکی از قدرتمندترین تیم های حال حاضر فوتبال جهان روبرو شد.
تمام این اتفاقات و نتایجی که در مراحل گروهی و حذفی به دست آمد، به ما این اجازه را داد تا در مورد حضور تیم ملی ایران در یورو 2020 ذهنیت سازی کنیم. در جام ملت های 2020 که برای اولین به میزبانی چندین کشور و تحت تاثیر ویروس کرونا برگزار شد، بلژیک (رتبه 1)، فرانسه (رتبه 2)، انگلیس (رتبه 4)، پرتغال (رتبه 5)، اسپانیا (رتبه 6)، ایتالیا (رتبه 7)، دانمارک (رتبه 10)، آلمان (رتبه 12)، سوئیس (رتبه 13)، کرواسی (رتبه 14)، هلند (رتبه 16)، ولز(رتبه 17)، سوئد (رتبه 18)، لهستان (رتبه 21)، اتریش (رتبه 23)، اوکراین (ر تبه 24) و ترکیه (رتبه 29) در آخرین رتبه بندی فیفا پایین تری از تیم ملی ایران قرار گرفته اند که رده 31 ام جهان را به نام خود زده است. از این تیم ها تنها ترکیه و لهستان بودند که با عملکردی ضعیف که به ترتیب صفر و یک امتیاز کسب کردند، نتوانستند در میان 2 تیم برتر گروه های 4 گانه و 4 تیم برتر سوم، جایی داشته باشند و به مرحله حذفی راه پیدا کنند.
تیم های ملی اسلواکی (رتبه 36)، مجارستان (37)، روسیه (38)، جمهوری چک (40)، اسکاتلند (44)، فنلاند (رتبه 54) و مقدونیه (رتبه 62) در کنار تیم هایی که در بالا نامشان ذکر شد، گروه های 6 گانه و 24 تیم حاضر در مسابقات را تشکیل داده بودند؛ این 7 تیم آخرین رتبه آنها در رنکینگ فدراسیون جهانی فوتبال فیفا بالاتر از تیم ملی ایران رده بندی شده است و البته از میان این 7 تیم، تنها جمهوری چک توانست به مرحله یک هشتم نهایی راه پیدا کند. این تیم که 9 رده پایین تر از ایران در رتبه 40 جهان قرار دارد، در مرحله یک هشتم نهایی دست به کار بزرگی زد و هلند را با 2 گل از پیش رو برداشت، ولی در مرحله بعدی مقابل دانمارک با نتیجه 2 بر 1 شکست خورد؛ دانمارکی که شگفتی ساز مسابقات بود و توانست تا نیمه نهایی پیش برود و از تراژدی اتفاق تلخ برای اریکسن یک پایان خوش و امیدوارکننده ساخت.
در مسابقات یورو 2020 شاهد مسابقات و لحظه هایی بودیم که نظیرش را پیش تر تاریخ فوتبال تجربه نشده بود؛ از تساوی کرواسی مقابل اسپانیا پس از دریافت سه گل، تا اتفاقات عجیب و غریبی که در دیدار فرانسه و سوئیس به نظاره نشستیم و منجر به حذف قهرمان جهان با تمام ستاره هایش شد. برآیند این نتایج به ما جرات داد تا حضور ایران را در این مسابقات تصور کنیم. تیم ملی ایران که در 4 دیدار اخیرش برای عبور از مرحله دوم مقدماتی جام جهانی بی رحمانه وارد زمین شد و بحرینی را با 3 گل پشت سر گذاشت که چند هفته قبلتر مقابل اوکراین یکی از 8 تیم برتر یورو 2020 که با شکست سوئد به مرحله یک هشتم راه پیدا کرد، به تساوی یک بر یک دست یافته بود. نمی توان اینطور با قاطعیت حرف زد، ولی شاید اگر تیم ملی ایران به جای اوکراین در مرحله یک چهارم نهایی بازی می کرد، با 4 گل مغلوب نمی شد و مدافعین تیم گرت ساوتگیت توسط مهاجمان سرحال فوتبال ایران نظیر طارمی و آزمون بیشتر به دردسر می افتادند.
البته که تمام این ها اما و اگر است و فوتبال را فقط باید زمانی که اتفاق می افتد، تحلیل و بررسی کرد. که اگر اینطور نبود، صربستان با رتبه 25 میتوانست حداقل جواز حضور در مسابقات را به دست بیاورد یا تیم هایی نظیر ایرلند شمالی و جنوبی و همینطور ایسلند می توانستند یکی از 24 تیم حاضر در مسابقات باشند ولی به جای آنها کشورهایی نظیر فنلاند و مقدونیه در یورو 2020 حاضر بودند.
می توانیم اینطور فرض کنیم؛ اگر مانند مسابقات دوره های گذشته جام ملت های آمریکای جنوبی، فرصت برای حضور یک تیم خارج از قاره اروپا نیز فراهم می شد و به عنوان مثال تیم ملی ایران می توانست در مسابقات حاضر باشد، قطعا میتوان گفت تیم ملی ایران می توانست نتایج به مراتب بهتری نسبت به برخی تیم ها نظیر فنلاند و مقدونیه به دست بیاورد و حتی شاید مانند اوکراین و جمهوری چک که در رده بندی فیفا جایگاهشان خیلی تفاوتی با ایران نمی کند، میتوانست با داشتن یک قرعه خوب حتی به جمع 8 تیم برتر نیز راه پیدا کند؛ حداقل می توانیم مطمئن باشیم عملکرد تیم ملی ایران از عملکرد تیم ملی ترکیه یکی از اروپاییهای جام، که با هشت گل خورده، یک گل زده و سه شکست مسابقات را ترک کرد، بدتر نمیشد.