امروزه با توجه گسترش و بسط غیرقابل تصور رسانه ها در همه ارکان و ابعاد زندگی مردم سراسر جهان ، این مهم عاملی شده که رسانه ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم کارآفرینی داشته باشند به طوری که نیروی کار فعال و گردش مالی بسیار بالا در بعضی از رسانه های جهان تعجب برانگیز است ، یکی از بسترهای فعالیت رسانهای که آنهم نقش پر رنگی در کارآفرینی رسانه ای داشته و گردش مالی بسیار خوبی را هم به خود اختصاص داده ، ورزش می باشد .
در سال های اخیر جذابیت و داشتن مخاطبان بیشمار ورزش انرا به یک صنعت پولساز تبدیل کرده و در ردیف 5 صنعت برتر دنیا قرار داده است . صنعتی که شاید یکی از فاکتورهای اصلی برتری آن ، همراهی رسانه ها بوده و دلیل این همراهی هم گردش مالی بسیار خوبی است که رسانه ها از طریق ورزش برخوردار شده و میشوند . رسانههای ورزشی با توجه به داشتن مخاطب بسیار متنوع خود خواسته یا ناخواسته در تولید اشتغال و کارآفرینی توفیق ویژه ای داشته اند و قصد یادداشت این است که با زبان ساده جدا از معرفی این حوزه، جوانان علاقمند به حوزه ورزش و رسانه را با این کار آفرینی آشنا کند .
ابتدا قبل از پرداختن به موارد کارآفرینی رسانه ای در ورزش و یا به قولی کارآفرینی ورزشی در رسانه در ایران مثال ملموسی در این خصوص از جهان ورزش میآورم ، باشگاه منچستر یونایتد انگلستان که از بزرگترین و پردرآمد ترین باشگاههای جهان است ، صاحب تلویزیون رسمی و سازمانی رسانه ای است که زمانی قرار بود فقط در اختیار اهداف و سیاستهای باشگاه و جذب مخاطبان و علاقهمندان بیشتر و اعضای جدید باشد ، ولی حالا در دامنهای بسیار وسیع جدا از پوشش خبری و تلویزیونی مسائل ورزشی و تبلیغات باشگاه به صورت یک رسانه و شبکه تلویزیونی بینالمللی بسیار بزرگ و فراگیر در زمینههای مختلف در حال فعالیت است و گستره کاری آن دائما در حال گسترش می باشد و افراد بسیاری تحت عنوان خبرنگار و گزارشگر و غیره و با شرایط مادی بسیار مناسب در آن در حال فعالیت هستند و شاهد کارآفرینی در این حوزه از باشگاه هستیم .
ما هم در کشور خودمان می توانیم از این بحث مستثنی نباشیم و ورزش می تواند عامل مولد کار در زمینه های مختلف رسانه ای در ورزش باشد .
زمانی فعالیت رسانهای در ورزش ایران تنها اختصاص به روزنامه نگاری و روزنامه نویسی داشت و افراد بسیار کمی در این حوزه فعالیت می کردند ولی با توجه به گسترش ورزش و ایجاد رسانه های مختلف ورزشی ،این فعالیت رسانهای در ورزش ایران بسیار گسترده شد به شکلی که در همین سالهای اخیر تکثر روزنامه های ورزشی در ایران خود صاحب رکوردی در دنیای مطبوعات و رسانههای نوشتاری شد . همچنین جدا از بحث روزنامه های ورزشی و فعالیت رسانه ای جمع کثیری در این بخش و ایجاد کارآفرینی ، در این یکی دو دهه اخیر نیز با ایجاد شبکههای اختصاصی ورزش در رادیو و تلویزیون اشتغال کاری در این حوزه مانند کار گزارشگری و مجری گری و رپورتاژ در رادیو و تلویزیون رشد مثبتی را داشت، البته از فعالیت رسانهای در ورزش که مانند صدا و سیما با کارافرینی همراه بود می توان به راه اندازی سایتهای متعدد ورزشی ، فعالیت رسانهای در زمینه تبلیغات و البسه و تجهیزات ورزشی ، باشگاههای ورزشی ، خرید و فروش بازیکن و مربی و غیره اشاره کرد .
در ادامه جمع کارآفرینان رسانهای در ورزش می توان به شبکههای ماهوارهای و در دنباله این روند به شبکههای اینترنتی ورزش اشاره کرد که در این چند سال اخیر شروع به فعالیت کردند و مخاطبان خاص ولی بسیار خود را دارند .
آخرین مورد قابل اشاره که کارآفرینی محدود خود را دارد و عامل درآمدهای جانبی برای باشگاههای ورزشی پرطرفدار و شناخته شده و ورزشکاران و مربیان مطرح کشور شده است ، استفاده از شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام و تلگرام و ... در فضای مجازی می باشد و در دوسه سال اخیر ورزشکاران و باشگاههای مطرح که مخاطبان و دنبال کنندگان بسیاری را در فضای مجازی دارند با گذاشتن کلیپ و پست های تبلیغاتی و یا معرفی کالا و غیره از این طریق صاحب اشتغال زایی جنبی و درآمدزایی خوبی شدهاند هرچند که میبایست ضوابط و شرایطی برای آن از جمله در پرداخت مالیات تعریف شود.
در خاتمه ناگفته نماند این کارآفرینی گسترده و تاثیرگذار رسانهای در ورزش آفت های خاص خود را هم دارد ، از جمله تشکیل باندهای مافیایی رسانه ای در ورزش با حضور افراد بانفوذ که صاحب قدرتی غیر قابل تصور در زمینه های مختلف ورزشی شده اند و همچنین راه اندازی بنگاههای شرط بندی و قمار و دلالی مربی و بازیکنان و غیره در فضای مجازی که گردش مالی بالایی را هم به دنبال داشته و مهمتر از آن در ناپاکی ورزش هم موثر بوده که با روح ورزش در تضاد است و از آن میتوان به عنوان کارآفرینی منفی در فضای رسانه ای ورزش یاد کرد و متاسفانه بعضی از افراد رسانه ای و ورزشی آلوده این شرایط نامناسب شده اند.
و نهایت مطلب اینکه فعالیت رسانههای ورزشی هر روز نسبت به روز قبل گستردهتر می شود و این گستردگی ، کارآفرینی این حوزه را افزایش می دهد که بسیار عالی و مورد توجه است ولی میبایست هوشیار بود که این کار آفرینی در مسیر منفی قرار نگیرد و مدیریت شود تا خدای نکرده بعضی از کارآفرینان رسانهای ورزش در دام دلالان و کاسبان این حوزه قرار نگیرند چراکه رسالت واقعی رسانه در هر حوزه اطلاع رسانی پاک و قابل تکریم است .
علی بدیع
مشاور امور رسانه ای جمعیت