جزئیات درآمد باشگاه ها از جام جهانی

حضور تیم ملی فوتبال ایران در بیست و یکمین دوره رقابت‌های جام‌جهانی نه تنها باعث درآمد بالای فدراسیون شد بلکه برای باشگاه‌هایی هم که در تیم ملی سهمیه داشتند درآمدزایی داشته است.

تیم ملی فوتبال ایران درحالی به کار خود در بیست و یکمین دوره رقابت های جام جهانی پایان داد که برخی باشگاه ها به خاطر حضور بازیکنانشان در تیم ملی عایدی خوبی داشتند. این در حالی بود که اظهار نظرها و اخبار متفاوتی در مورد چگونگی و میزان درآمد باشگاه ها مطرح شده است.

سایت بازار ورزش در گزارشی به این موضوع پرداخته و نوشته است: سال‌های سال، باشگاه‌های فوتبال به فیفا انتقاد داشتند که بازیکنان‌شان در طول سال به دفعات باید در اختیار تیم ملی قرار بگیرند و در زمان برگزاری جام جهانی، نزدیک به 2 ماه در اختیار فدراسیون باشند. اما در حالی که در آن مدت حقوق و دستمزدشان را باشگاه پرداخت می‌کند.

این اعتراضات به حدی رسید که اتحادیه باشگاه‌های اروپا از طرف همه باشگاه‌های حاضر در جام جهانی و فیفا به این توافق رسیدند که بخشی از درآمدهای حاصله فیفا از محل جام جهانی، به باشگاه‌هایی که در آن جام بازیکن دارند برسد. جام جهانی 2010، فیفا 40 میلیون دلار به این برنامه اختصاص داد. این عدد در جام جهانی 2014 برزیل به 70 میلیون دلار رسید و با رشدی چشمگیر (به لطف حقوق پخش تلویزیونی) در جام جهانی 2018 روسیه به 209 میلیون دلار رسید.

این پول، می‌رسد به باشگاه‌هایی که طی 2 سال آخر منتهی به جام جهانی، بازیکنی داشته‌اند که در جام جهانی بازی کرده است. شاید همینجاست که بسیاری از رسانه‌های ایرانی اعداد را اشتباه محاسبه کرده‌اند و سهم هر بازیکن را بسته به باشگاهی که حین جام جهانی در آن بوده در نظر گرفته‌اند.

مثلا اگر بازیکنی 2 سال پیش در باشگاهی بازی می‌کرد و سال منتج به جام جهانی در باشگاهی دیگر توپ می‌زد، هر دو باشگاه از این پول سهم دارند.

نحوه محاسبه به این ترتیب است؛

الف: در جام جهانی 32 تیمه (تا قبل از جام جهانی 2026 که 48 تیمه می‌شود) 736 بازیکن (هر تیم 23 نفر) وجود دارد. با محاسبه زمانی حضور تیم‌هایی که در مرحله گروهی و بعد از آن در سایر مراحل حذف می‌شوند باشگاه‌ها بابت هر بازیکن - روز 8530 دلار از فیفا دریافت می‌کنند. در نظر داشته باشید تعداد روزهای مد نظر فیفا از دو هفته مانده به بازی افتتاحیه آغاز و تا یک روز بعد از آخرین بازی تیم ملی هر بازیکن در جام جهانی محاسبه می‌شود. یعنی ایران که در مرحله گروهی حذف شده 26 روز از فیفا پول می‌گیرد.

ب: این که بازیکن‌ها در دو سال منتهی به جام جهانی در کدام باشگاه بازی می‌کردند مهم است. مانند جدول زیر:
جولای تا سپتامبر 2016 (10 تیر تا 8 مهر 1395)
اکتبر تا دسامبر 2016 (9 مهر تا 10 دی 1395)
ژانویه تا مارچ 2017 (11 دی 1395 تا 11 فروردین 1396)
آوریل تا جون 2017 (12 فروردین تا 9 خرداد 1396)

یک‌سوم از کل درآمد مربوط به هر بازیکن: 
جولای تا سپتامبر 2016 (10 تیر تا 8 مهر 1396)
اکتبر تا دسامبر 2016 (9 مهر تا 10 دی 1396)
ژانویه تا مارچ 2017 (11 دی 1395 تا 11 فروردین 1397)
آوریل تا می 2017 (12 فروردین تا 9 اردیبهشت 1397)

یک‌سوم از کل درآمد مربوط به هر بازیکن 
جون تا جولای 2017 (10 خرداد تا 10 تیر 1397)
یک‌سوم از کل درآمد مربوط به هر بازیکن 

به طور ساده، باشگاهی که بازیکنش را 2 سال است در اختیار دارد و در جام جهانی حاضر است، کل مبلغ مربوطه را می‌گیرد، باشگاهی که بازیکنش یک فصل آخر جام جهانی برای توپ زده دوسوم را می‌گیرد و باشگاهی که فصل ماقبل منتهی به جام جهانی بازیکنی در جام جهانی داشته یک‌سوم را دریافت می‌کند.

مثال
مثالی که خود فیفا برای درک بهتر نحوه محاسبه زده به این شرح است: بازیکن x به تیم ملی A دعوت شده تا در جام جهانی 2018 روسیه بازی کند. بازیکن x در زمان جام جهانی 2018 روسیه با باشگاه y قرارداد دارد. بازیکن x از در جولای 2017 از باشگاه z به باشگاه y پیوسته است.

تیم ملی A در یک‌چهارم نهایی جام جهانی روسیه حذف می‌شود. یعنی از دو هفته مانده به جام جهانی تا فردای آخرین بازی‌اش، مجموعا 39 روز به همراه تیم ملی A بوده. 39 روز ضرب در 8530 دلار می‌شود 332 هزار و 670 دلار سهم این بازیکن که فیفا پرداخت می‌کند.

این پول باید بین باشگاه‌های y و z تقسیم شود. باشگاه y دو سوم رقم مذکور را می‌گیرد و باشگاه z یک سوم آن را.

بازیکنان تیم ملی ایران بازیکن چه باشگاه‌هایی هستند؟
چارت پایین نشان می‌دهد سهم هر باشگاه از حضور ایران در جام جهانی روسیه چند نفر است.

نکته اما اینجاست که این‌ها آخرین باشگاه‌های بازیکنان تیم ملی ایران در جام جهانی هستند. بسیاری از این بازیکنان سابقا در باشگاه‌های دیگری بازی می‌کردند. یک‌سوم از سهمی که مهدی طارمی و رامین رضاییان دارند به حساب باشگاه پرسپولیس واریز خواهد شد.

سهم باشگاه‌های ایرانی
با توجه به تعداد بازیکنان شاغل در لیگ ایران در تیم ملی که در جام جهانی روسیه حاضر بودند به اضافه بازیکنانی که در دو سال اخیر مدتی را در لیگ ایران گذرانده‌اند باشگاه‌های ایرانی مجموعا 2 میلیون و 524 هزار دلار از فیفا دریافت خواهند کرد.

این عدد ایران را در رتبه بیستم درآمدها در بین کشورها گذاشته است. در 2 سال گذشته باشگاه‌های 53 کشور مختلف حداقل یک بازیکن در جام جهانی 2018 روسیه داشته‌اند. رتبه اول در اختیار انگلیس قرار دارد. تعداد زیادی از بازیکنان حاضر در جام جهانی نه فقط در لیگ برتر، که در لیگ قهرمانی انگلیس (یک دسته پایین‌تر از لیگ برتر) شاغل هستند. به همین خاطر باشگاه‌های انگلیسی مجموعا نزدیک به 37 میلیون دلار دریافت خواهند کرد.

جالب است که با توجه به تعداد کم لژیونرهای عربستان سعودی و حضور بیشتر بازیکنان تیم ملی این کشور در لیگ عربستان، این کشور در بین 10 کشور پردرآمد جام جهانی در «برنامه منافع باشگاه‌های فیفا» قرار دارد.

استقلال، منتفع‌ترین باشگاه ایرانی
استقلال با داشتن 4 بازیکن در جام جهانی بیشترین درآمد را در بین باشگاه‌های ایرانی از سوی فیفا دارد. پرسپولیس اگرچه 2 بازیکن در جام جهانی داشت، با توجه به حضور بازیکنانی دیگر در فصل قبل به درآمد 734 هزار دلاری رسید.

تیم پدیده نیز به خاطر حضور خانزاده در روسیه منتفع شد. خانزاده دو فصل پیش برای سیاه‌جامگان توپ می‌زد. به همین خاطر سیاه‌جامگان نیز حدود 87 هزار دلار از فیفا دریافت می‌کند.

قطعا یکی از مشکلات فدراسیون فوتبال ایران، دریافت این پول‌ها از فیفاست که با توجه به وضع مجدد تحریم‌ها از سوی امریکا، دریافت آن دشوار به نظر می‌رسد. نرخ ارز نیز از دیگر مشکلات باشگاه‌ها خواهد بود. با توجه به مشکلات خرید و فروش ارز و نرخ‌های متفاوت در ایران، باید دید باشگاه‌ها چه راهکاری برای تبدیل این مبالغ پیدا می‌کنند.

با توجه به این که، به خصوص باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال بدهی‌های ارزی زیادی دارند، شاید بهتر باشد بدون دریافت این پول، آن را مستقیما به طلبکاران ارزی خود پرداخت کنند تا این که یک بار در ایران به قیمت دلار دولتی (4200 تومان) بفروشند و سپس برای پرداخت بدهی‌ها با نرخ‌هایی بالاتر ارز تامین کنند.

10 باشگاه پردرآمد از محل برنامه منافع باشگاه‌های فیفا
رئال مادرید پردرآمدترین باشگاه است. این باشگاه شاید به اندازه منچسترسیتی ملی‌پوش نداشته باشد اما نکته باز در بازیکنانی است که در پایان فصل پیش از این تیم جدا شدند. جالب است بدانید پردرآمدترین باشگاه آسیایی الهلال ریاض است که بیشترین ملی‌پوش را در بین سایر باشگاه‌های عربی داشت.

چارت پایین 10 باشگاه پردرآمد را از محل برنامه منافع باشگاه‌های فیفا نشان می‌دهد.

اعداد بالا مربوط به دوره زمانی تا پایان مرحله گروهی جام جهانی است. باید دید تا فینال چه بازیکنان دیگری در جام جهانی دوام می‌آورند.