شایسته‌های بدشانس تاریخ جام جهانی

ایران در حالی با کسب 4 امتیاز از صعود به مرحله‌ی یک هشتم نهایی جام جهانی 2018 روسیه بازماند که 15 تیم در 6 دوره‌ی گذشته‌ی جام جهانی با وجود داشتن 4 امتیاز، حذف شده‌اند.

تیم ملی فوتبال کشورمان با یک نمایش درخشان و کسب 4 امتیاز در گروهی که اسپانیا قهرمان اسبق جهان، پرتغال قهرمان اروپا و مراکش در آن حضور داشتند، به مقام سوم رسید و از رسیدن به مرحله‌ی یک هشتم نهایی جام جهانی بازماند.

 

حذف با 4 امتیاز البته اتفاقی نادر در جام جهانی نیست و در 6 دوره‌ی گذشته‌ی این رقابت‌ها 15 تیم با وجود کسب 4 امتیاز، نتوانسته‌اند به یک هشتم نهایی صعود کنند. با وجود حذف شدن این پانزده تیم 4 امتیازی، در 2 دوره که تیم ملی در جام جهانی حضور داشته، 2 تیم 4 امتیازی مکزیک در جام جهانی 2006 آلمان و نیجریه در جام جهانی 2014 برزیل از گروه ما صعود کرده‌اند. حذف ایران با یک برد، یک تساوی و یک شکست در گروه مرگ جام جهانی 2018 روسیه بهانه‌ای شد تا بررسی کنیم از دورانی که برای برد در جام‌های جهانی 3 امتیاز در نظر گرفتند، چه تیم‌هایی مانند ایران با بدست آوردن 4 امتیاز نتواستند خود را به جمع شانزده تیم برتر جهان برسانند.

فقط یکبار در تاریخ جام جهانی
جام جهانی 1994 آمریکا اولین دوره از این رقابت‌ها بود که در آن برای برد هر تیم 3 امتیاز را در نظر گرفتند. البته در این دوره جام با حضور 24 تیم برگزار می‌شد و 4 تیم از تیم‌های سوم هر گروه هم این شانس را داشتند که راهی مرحله‌ی یک هشتم نهایی جام جهانی شوند. آمریکا میزبان آن دوره‌ی جام جهانی اولین تیمی در تاریخ این رقابت‌ها بود که با یک برد، یک تساوی و یک شکست و کسب 4 امتیاز در رده‌ی سوم گروه خود قرار گرفت. آمریکایی‌ها با وجود کسب 4 امتیاز و قرار گرفتن در رده سوم گروه، خوش‌شانس بودند که توانستند به مرحله یک هشتم نهایی جام جهانی صعود کنند و حذف نشدند. در آن دوره از رقابت‌های جام جهانی اتفاقی نادر در تاریخ این رقابت‌ها هم افتاد که تا الان دیگر مشابه آن تکرار نشده است. 4 تیم مکزیک، جمهوری ایرلند، ایتالیا و نروژ با کسب 4 امتیاز، هم امتیاز هم شدند و تفاضل گل هر 4 تیم هم صفر بود. مکزیک به دلیل گل زده‌ی بیشتر نسبت به 3 تیم دیگر در جایگاه نخست گروه قرار گرفت. علاوه بر تفاضل گل، جمهوری ایرلند و ایتالیا گل‌های زده‌‌ی برابر، هم داشتند ولی به دلیل اینکه ایرلندی‌ها در بازی مستقیم با یک گل ایتالیا را شکست داده بودند، به عنوان تیم دوم صعود کردند و ایتالیا هم خوش‌شانس‌ بود که توانست به عنوان یکی از تیم‌های سوم به مرحله‌ی یک هشتم نهایی جام جهانی صعود کند و در نهایت هم نایب قهرمان جام شد. نروژ اما که گل زده‌ی کمتری نسبت به 3 تیم دیگر گروه داشت، تیم چهارم شد و وداعی تلخ با جام جهانی 1994 آمریکا داشت.

وداعی تلخ
در جام جهانی 1998 فرانسه 2 تیم بودند که با کسب 4 امتیاز از رسیدن به مرحله‌ی یک هشتم نهایی جام بازماندند. اولین تیم این جام که با 4 امتیاز حذف شد، مراکش بود که در گروه اول این رقابت‌ها با تیم‌های برزیل، نروژ و اسکاتلند همگروه شده بود. مراکشی‌ها در روز پایانی این گروه موفق شدند با نتیجه‌ی 3 بر صفر از سد اسکاتلند بگذرند و امیدی زیادی از قبل از بازی داشتند که در صورت برد مقابل اسکاتلند از گروه خود صعود کنند اما در بازی دیگر همزمان این گروه برزیل قهرمان دوره‌ی گذشته‌ی جام جهانی که 2 بازی اول خود در جام را هم با برد پشت سر گذاشته بود، مقابل نروژ که از 2 بازی اول خود با کسب 2 تساوی 2 امتیاز داشت با نتیجه‌ی 2 بر یک تن به شکست داد تا مراکشی‌ها از رسیدن به مرحله‌ی یک هشتم نهایی باز بمانند و نروژی‌ها به جمع 16 تیم برتر جهان صعود کنند. اسپانیا دیگر تیمی بود که در آن دوره با کسب 4 امتیاز از رسیدن به مرحله‌ی یک هشتم نهایی جام جهانی باز ماند. آن‌ها که در گروه چهارم جام با نیجریه، پاراگوئه و بلغارستان همگروه شده بودند، اتفاقی شبیه به مراکش برایشان افتاد و در بازی آخر در حالی که بلغارستان را با نتیجه‌ی 6 بر یک گلباران کرده بودند، نیجریه که 2 برد داشت، مقابل پاراگوئه تن به شکست 3 بر یک داد تا اسپانیایی‌ها نتوانند به دور بعدی جام جهانی 1998 فرانسه صعود کنند.

شرایطی شبیه ایران
در جام جهانی 2002 کره و ژاپن، 4 تیم آفریقای جنوبی، کاستاریکا، کامرون و آرژانتین با وجود کسب 4 امتیاز در گروه خود، از رسیدن به مرحله‌ی یک هشتم نهایی بازماندند. در این جام آفریقای جنوبی و کاستاریکا شرایطی تقریبا مشابه با هم داشتند. در گروه دوم این رقابت‌ها 2 تیم آفریقای جنوبی و پاراگوئه 4 امتیازی شدند و تفاضل گل آن‌ها هم برابر شد اما پاراگوئه‌ای‌ها به دلیل گل زده‌ی بیشتر توانستند به یک هشتم نهایی جام صعود کنند و آفریقایی‌ها هم حذف شدند. در گروه سوم آن دوره‌ی جام جهانی هم تیم‌های ترکیه و کاستاریکا هم امتیاز شدند و ترکیه‌ای‌ها با تفاضل گل بهتر نسبت به کاستاریکا به دور بعدی بازی‌ها صعود کردند و در نهایت به مقام سوم جام جهانی رسید. در گروه پنجم جام جهانی 2002 هم کامرون با 4 امتیاز پشت سر آلمان و جمهوری ایرلند ایستاد و از رسیدن به مرحله‌ی یک هشتم نهایی بازماند. آرژانتین هم آخرین تیم آن دوره بود که با وجود اینکه در گروه مرگ جام قرار داشت، شرایطی شبیه ایران در جام جهانی 2018 روسیه را تجربه کرد. آن‌ها در گروهی که انگلستان، سوئد و نیجریه هم در آن حضور داشتند، با کسب 4 امتیاز سوم شدند در حالی که سوئد و انگلستان درست مانند اسپانیا و پرتغال در جام جهانی 2018، با کسب 5 امتیاز خود را به مرحله‌ی یک هشتم نهایی جام جهانی 2002 رساندند. در جام جهانی 2006 آلمان هم کره جنوبی تنها تیم آن دوره و اولین تیم آسیایی‌ای بود که با کسب 4 امتیاز از 3 بازی نتوانست راهی مرحله‌ی یک هشتم نهایی شود. کره‌ای‌ها در گروهی که تیم‌های سوییس، فرانسه و توگو حضور داشتند بعد از سوییس 7 امتیازی و فرانسه 5 امتیازی در رده‌ی سوم گروه قرار گرفتند و حذف شدند.

بیشترین 4 امتیازی‌ها
در جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی 5 تیم با کسب 4 امتیاز از رسیدن به مرحله‌ی یک هشتم نهایی باز ماندند که بیشترین تعداد تیم‌های 4 امتیازی حذف شده در یک دوره‌ جام جهانی است. در این دوره آفریقای جنوبی و استرالیا با کسب 4 امتیاز و تفاضل گل کمتر نسبت به تیم دوم گروه خودشان حذف شدند که آفریقای جنوبی بعد از مکزیک و استرالیا هم بعد از غنا در گروه‌های خود قرار گرفتند. در این دوره اسلونی در شرایطی بعد از آمریکا و انگلستان با 4 امتیاز قرار گرفت که آن‌ها هم شرایط امتیازی گروهشان شبیه گروه تیم ملی ایران در جام جهانی 2018 روسیه بود. سوییس و ساحل عاج هم دیگر تیم‌های آن دوره بودند که با کسب 4 امتیاز در رده سوم گروه خود قرار گرفتند و حذف شدند.

در جام جهانی 2014 برزیل، تیم ملی فوتبال پرتغال که شب گذشته با تساوی مقابل ایران به یک هشتم نهایی جام جهانی رسید و موجب آن شد که تیم ملی کشورمان با 4 امتیاز از رسیدن به جمع شانزده تیم برتر جهان باز بماند، با کسب 4 امتیاز حذف شد. پرتغالی‌ها در گروه پنجم رقابت‌ها بعد از آلمان و آمریکا، با تفاضل گل کمتر نسبت به آمریکایی‌ها، حذف شدند. اکوادور هم دیگر تیمی بود که در برزیل با کسب 4 امتیاز در رده سوم گروه خود بعد از فرانسه و سوییس قرار گرفت و از رسیدن به مرحله‌ی یک هشتم نهایی جام جهانی باز ماند.