گزارش ویژه/ چرا میزبانی جام ملتهای
آسیا ۲۰۱۹ به ایران نرسید؟
آسیا ۲۰۱۹ به ایران نرسید؟
در حالی که علی کفاشیان اعلام کرده بود قرار است کنفدراسیون فوتبال آسیا میزبانی جام ملتهای ۲۰۱۹ آسیا را سه ماه آینده اعلام کند اما کمیته اجرایی کنفدراسیون فوتبال آسیا اعلام کرد که امارات میزبان این رقابتها شده است.اما چرا این اتفاق رخ داد؟
به گزارش وب سایت برنامه نود، جام ملتهای آسیا ۲۰۱۹ قرار است در منطقه غرب آسیا برگزار شود.کشورهای عربستان سعودی،ایران،امارات و تایلند برای کسب میزبانی اعلام آمادگی کرده بودند که تایلند به دلیل حضور در منطقه آسیای شرقی از لیست کنار گذاشته شد، عربستان سعودی هم چند وقت پیش از میزبانی کناره گیری کرد و ایران و امارات دو کشوری بودند که می خواستند میزبان مسابقات جام ملتهای آسیا در سال ۲۰۱۹ باشند. جالب است بدانید که برای اولین بار این مسابقات با شرکت ۲۴ تیم از آسیا برگزار می شود، یعنی از ۴۷ عضو کنفدراسیون فوتبال آسیا، نیمی از آنها به مسابقات جام ملتها راه پیدا کرده اند. قرار بود کمیته اجرایی AFC در نوامبر ۲۰۱۴(آبان ۱۳۹۳) یکی از دو کشور را به عنوان میزبان اعلام کند که این ماجرا به تاخیر انداخت و در نهایت دیروز اعلام شد.
علی کفاشیان و تیم همراهش در چند وقت گذشته می خواستند اینطور القا کنند ایران می تواند میزبان رقابتها باشد. در رسانه های ایران هم اعلام می شد که شانس بالایی برای کسب میزبانی ایران در این مسابقات وجود دارد و مرتب علی کفاشیان و دیگر اعضای فدراسیون مصاحبه می کردند که شانس ایران برای کسب میزبانی بالاست در حالی که اصلا اینطور نبود و شواهد و قرائن از همان اول نشان می داد که این امارات است که شانس خیلی بیشتری دارد و فدراسیون علی کفاشیان از این ماجرا برای نمایش و خریدن زمان استفاده می کند.
در هر حال اول باید بررسی کرد از دید AFC کدام شاخصه ها برای کسب میزبانی مهم است،بعد مقایسه ای بین دو کشور رقیب برای کسب میزبانی انجام شود. آن وقت می شود خیلی راحت متوجه شد که چرا کنفدراسیون فوتبال آسیا امارات را میزبان جام ملتهای آسیا کرد.
در واقع این امارات بود که با اختلاف بالا ایران را برای گرفتن میزبانی پشت سر گذاشت. ایران قبلا در دو دوره و در سالهای ۱۹۶۸ و ۱۹۷۶میزیان جام ملتهای آسیا بوده و در هر دو دوره قهرمان شده است. ضمن اینکه ایران در جام ملتهای آسیا ۱۹۷۲ در تایلند هم قهرمان شده است. این در حالی است که امارات تنها در یک دوره یعنی سال ۱۹۹۶ میزبان بوده که ایران با سرمربیگری محمد مایل کهن به مقام سوم رسید. اما امارات چه برتری ویژه ای نسبت به ایران داشت که میزبان شد؟
هتل، برگ برنده امارات
این امکانات می تواند از تشریفات مربوط به انتقال تیمها از هنگام ورود به خاک کشور میزبان،تامین امنیت تیمها، فراهم آوردن مکان اقامت مثل هتل های ۵ ستاره و همینطور راههای ارتباط جمعی از قبیل دسترسی به اینترنت پر سرعت ، ارتباطات ماهواره ای مستقیم باشد. فراهم کردن تشریفات و تامین امنیت نمی تواند دغدغه ای برای دو کشور باشد، چه این که هر دو اجلاس های بین المللی زیادی را برگزار کرده اند و در این زمینه تجربه دارند. شاخصه بعدی که مد نظر کمیته اجرایی AFC می تواند کیفیت هتل ها و امکانات آنها باشد، لوکس بودن هتل ها برای اقامت تیمها، امکانات درون هتل ها از قبیل سالن های بدنسازی، چمن ورزشی، امکانات تغذیه ای، استخرها و دیگر امکانات هتل هاست که در این بخش گوی سبقت را امارات از ایران ربود. حضور برند های بین المللی هتلداری دنیا مثل هیلتون، شرایتون،کراون پلازا،ماریوت،اینتر کنتینانتال،آدرس و همینطور هتلهایی ۷ ستاره مثل برج العرب و آتلانتیس در امارات و عدم حضور در ایران خود تفاوت کیفیت دو کشور در این زمینه را نشان می دهد. در بخش اینترنت پرسرعت و ارتباطات ماهواره ای مستقیم هم که ناگفته پیداست کدام کشور از این نظر پیشرفت بیشتری داشته است و همین عوامل به تنهایی برگ برنده اماراتی ها برای گرفتن میزبانی جام ملتهای آسیا بود.
ورزشگاهها برگ برنده دیگر اماراتی ها
ایران کشور فوتبال دوستان است، اما ورزشگاههایی که فوتبال ایران در اختیار دارد همگی یا قدیمی هستند و امکاناتشان به روز نیست، یا اگر ورزشگاههایی در دسترس ساخت و یا نوساز داشته باشند هم به سرنوشت ورزشگاه نقش جهان یا ورزشگاه میانرود شیراز دچار شده که سالهاست از نظر فیزیکی پیشرفتی نداشته است و خاک می خورد. شهرهای کرمان،اصفهان،مشهد،تبریز،تهران و شیراز از سوی فدراسیون فوتبال ایران به عنوان نامزدهای میزبانی انتخاب شده بودند اما از سوی امارات شهرهای ابوظبی،العین و دبی به عنوان شهرهای میزبان انتخاب شده اند،شهرهایی که در سال ۱۹۹۶ هم میزبان مسابقات بودند. البته هر کدام از شهرهای امارات، ۲ ورزشگاه را نامزد میزبانی کرده اند.
نگاهی به ورزشگاههای ایران
کرمان: ورزشگاه شهید باهنر. این ورزشگاه در سال ۱۳۸۶ به بهره برداری رسیده و تیم مس کرمان بازیهای خانگی خود را در این استادیوم ۱۵ هزار نفری برگزار می کند. ورزشگاهی که به هنگام برگزاری بازیها، ۱۲ ساله خواهد بود. در حال حاضر چمن این ورزشگاه به شدت مشکل دارد و البته خود ورزشگاه هم امکانات چندانی ندارد و ناظران کنفدراسیون فوتبال آسیا به زور به این ورزشگاه مجوز حضور مس کرمان در لیگ قهرمانان آسیا را دادند.
اصفهان: سرنوشت ورزشگاه نقش جهان هنوز در هاله ای از ابهام است، ورزشگاهی که به نظر نمی رسید حتی در صورت کسب میزبانی در سال ۲۰۱۹ بتواند میزبان این بازیها باشد، چه این که ورزشگاه نقش جهان به یکی از افسانه های شهر اصفهان تبدیل شده، درست مثل زاینده رود.
سپاهان فقط ۵ سال از این ورزشگاه استفاده کرد و برای اجرای فاز دوم و تکمیل آن از سال ۱۳۸۶ این ورزشگاه تعطیل شده و تاکنون هم افتتاح نشده است، هر سال هم برای جشن ۲۲ بهمن قول افتتاح آن داده می شود، اما حرف مسئولین شرکت توسعه و تجهیز و وزارت ورزش برای تاریخ آغاز به کار این مجموعه همچنان یکی است:«۲۲ بهمن امسال»
مشهد: شاید ورزشگاه ثامن الائمه در این شهر می توانست میزبان مسابقات جام ملتهای آسیا باشد، ورزشگاه که شاید ایراد کمتری بتوان به آن به نسبت سایر ورزشگاههای میزبانی ایران گرفت. ورزشگاهی که از سال ۱۳۸۳ به بهره برداری رسیده و حالا میزبانی بازیهای تیم پدیده در لیگ برتر را بر عهده دارد و ۳۵ هزار نفر گنجایش دارد. هنگام برگزاری بازیها این استادیوم ۱۵ ساله می شد.
تبریز: ورزشگاه یادگار امام یا سهند تبریز دومین ورزشگاه بزرگ ایران با گنجایش ۶۶ هزار نفر است. فارغ از تعصبی که طرفداران تراکتورسازی به این ورزشگاه دارند، اما خود آنها هم می دانند که این ورزشگاه نه راه دسترسی مناسبی دارد و نه امکاناتی نظیر آب خوری، بوفه، سرویس بهداشتی که جز الزامات اولیه کنفدراسیون فوتبال آسیاخواهد بود. جالب است بدانید که فاز نهایی ساخت ورزشگاه هنوز به بهره برداری نرسیده است. هنگام برگزاری جام ملتهای آسیا این استادیوم ۲۴ ساله می شد.
تهران: ورزشگاه آزادی تهران اصلی ترین و قدیمی ترین ورزشگاه پیشنهادی بود که اگر ایران میزبان می شد، میزبان مراسم افتتاحیه و اختتامیه جام ملتها هم در آن برگزار می شد. نوشتن در مورد ضعفهای ورزشگاه آزادی به نظر مثنوی هفتاد من کاغذ می طلبد. از چکه کردن سقف ها در تونل رختکن و جایگاه VIP و خبرنگاران گرفته تا ساختار خود ورزشگاه که برای بازیهای عصر و غروب روی کیفیت تصاویر تلویونی تاثیر می گذارد. همینطور طبقه دوم ورزشگاه که هنوز صندلی گذاری نشده، شاخصه ای که برای AFC مهم بود. هنگام برگزاری بازیها این استادیوم ۴۵ ساله خواهد بود. هر چند ایران اگر می خواست امتیازهایی در میزبانی بگیرد، مطمئنا آزادی با همه پیری و فرتوتی اش امتیازهای زیادی برای فوتبال ایران گرفت.
شیراز: مسلماً ورزشگاه حافظیه به عنوان میزبان احتمالی انتخاب نمی شد، پس ورزشگاه میانرود شیراز که هنوز افتتاح نشده و میزان پیشرفت فیزیکی آن هم مشخص نیست تنها نامزد شیراز برای میزبانی بود. ورزشگاهی که ۵۰ هزار نفری که البته هنوز در فازهای اولیه ساخت است و اگر به سرنوشت نقش جهان دچار نشود شاید در سال ۲۰۱۹ شبیه به ورزشگاه یادگار امام(ره ) تبریز بشود.
نگاهی به ورزشگاههای امارات
ابوظبی: این شهر دارای دو ورزشگاه است که هر دو سابقه برگزاری رقابتهای بین المللی چون جام باشگاههای جهان در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ را دارند.
ورزشگاه شیخ زاید: ورزشگاهی با ۴۳ هزار نفر گنجایش، سال ۱۹۷۹ یعنی ۱۳۶۰ به بهره برداری رسیده است. اما در سال ۲۰۰۷ برای میزبانی مسابقات جام کشورهای حوزه خلیج فارس بازسازی شده. این ورزشگاه همچنین یکی از ورزشگپاههای های میزبان جام ملتهای ۱۹۹۶ بود.
شکست تلخ مقابل عربستان سعودی در آن جام و پیروزی برابر کویت با گل استثنایی علی دایی در این ورزشگاه اتفاق افتاد. بازی ایران مقابل برزیل که در آن کریم باقری از فوتبال خداحافظی کرد هم در همین ورزشگاه انجام شد. این ورزشگاه سابقه برگزاری جام جهانی جوانان در سال ۲۰۰۳ را هم دارد. ورزشگاهی که هم اکنون برای برگزاری فینال جام حذفی امارات و بعضی از بازیهای مهم تیم ملی امارات از آن استفاده می شود.
ورزشگاه الجزیره (محمد بن زاید): ورزشگاهی که متعلق به باشگاه الجزیره است و گنجایش ۴۲ هزار نفر را دارد. ورزشگاهی که می توان از آن به عنوان لوکس ترین ورزشگاه کشور امارات نام برد، با سازه ای شبیه به استادیوم های فوتبال انگلیس که فاصله تماشاگران تا خط زمین کمتر از ۴ متر است. استادیومی که در سال ۲۰۰۹ با تکمیل توسعه آن به این گنجایش رسید. این ورزشگاه سابقه میزبانی جام جهانی نوجوانان در سال ۲۰۱۳ و همینطور جام باشگاههای جهان در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ را دارد. ورزشگاهی که استقلال،تراکتورسازی و سپاهان بارها در آن پا به میدان گذاشتند و مقابل الجزیره قرار گرفتند.
دوبی: این شهر هم جز میزبانهای مسابقات جام جهانی جوانان و همینطور جام ملتهای آسیا ۱۹۹۶ بود. این شهر ۴ ورزشگاههای اصلی دارد که همه آنها متعلق به باشگاههای الاهلی،الشباب،الوصل و النصر هستند. اما هیچ کدام از آنها نامزد میزبانی این مسابقات نیستند. در عوض مسئولین دوبی از ۳ ورزشگاه دیگر برای میزبانی استفاده خواهند کرد.
ورزشگاه بین المللی دوبی: شهر دوبی تصمیم گرفته برای میزبانی جام ملتها ورزشگاهی به ظرفیت ۶۰ هزار نفر ایجاد کند که تبدیل به بزرگترین ورزشگاه فوتبال امارات خواهد شد. این ورزشگاه قرار است سال ۲۰۱۸ در شهر ورزشی دوبی (Dubai Sports City) به بهره برداری برسد. همچنین ورزشگاهی به گنجایش ۲۵ هزار نفر در همین شهرک ورزشی قرار دارد که از آن هم به عنوان یکی از ورزشگاهها یاد می شود.
The Sevens : ورزشگاه Sevens که بیشتر برای ورزش راگبی استفاده می شود هم یکی دیگر از ورزشگاهی است که توانایی برگزاری این سطح از مسابقات را داراست. این ورزشگاه ۵۵ هزار نفر گنجایش دارد و فقط یک بار تا کنون میزبان مسابقه فوتبال بوده که آن هم بین هامبورگ و آث میلان بوده است.
العین: ورزشگاه هزاع بن زاید شهر العین که سومین ورزشگاه تیم العین این باشگاه متمول است. ورزشگاههای پیشین این تیم ورزشگاه خلیفه با ۱۶ هزار نفر و طهنون ۱۵ هزار نفر گنجایش سایر ورزشگاهها به دلیل گنجایش کم، کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
اما ورزشگاه تازه تاسیس «هزاع بن زاید» که سال ۲۰۱۴ به بهره برداری رسید از نظر مدرن بودن و امکانات تنه به تنه ورزشگاه الجزیره می زند. ورزشگاهی با ۲۵ هزار نفر گنجایش که از بیرون بی شباهت به ورزشگاه آلیانز مونیخ نیست. نورپردازی بیرون ورزشگاه در هنگام برگزاری بازیهای ملی به رنگ پرچم امارات در می آید و هنگام برگزاری بازیهای العین به رنگهای بنفش و سفید.
ضمن این که از ورزشگاه خلیفه با ۱۶ هزار نفر ظرفیت به عنوان ورزشگاه دیگری یاد می شود که شانس میزبانی این رقابتها را دارد.
چالش های ایران و پوئن های امارات
اما حضور بانوان در ورزشگاهها دیگر چالشی است که فدراسیون فوتبال ایران برای کسب میزبانی با آن درگیر بود. هر چند کفاشیان گفته بود که بانوان خارجی مشکلی برای حضور در ورزشگاه ندارند. چالشی که هنوز که هنوز است برطرف نشده و یکی از الزامات کنفدراسیون فوتبال آسیا برای اعطای میزبانی به کشور هاست. حال آن که امارات با برگزاری جام ملتهای آسیا در سال ۱۹۹۶، جام جهانی جوانان ۲۰۰۳،جام باشگاههای جهان در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰، جام جهانی فوتبال ساحلی ۲۰۰۹،جام جهانی نوجوانان در سال ۲۰۱۳ و همینطور برگزاری هر ساله جام بین قاره ای فوتبال ساحلی و حضور بانوان پرشمار در ورزشگاهها از این نظر مشکلی را احساس نمی کند. ضمن این که در رشته های دیگر مثل والیبال و بسکتبال هم کشور امارات سابقه میزبانی مسابقات قاره ای یا جهانی دارد که این خود به امتیاز آنها برای کسب میزبانی اضافه می کند. همین میزبانی های موفقیت آمیز بود که به اماراتی ها اعتماد به نفس داده که برای این میزبانی هم شانس زیادی داشتند. یوسف الخوری عضو هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال امارات و نایب رئیس این فدراسیون در گفت و گو با سایت نود می گوید:« ما همین امروز هم توانایی میزبانی جام ملتهای آسیا را داریم. آخرین بار سال ۱۹۹۶ میزبان این مسابقات بودیم، اما میزبانی جام جهانی نوجوانان، جام باشگاههای جهان و همینطور جام جهانی جوانان این اعتماد به نفس را به ما داده تا حتی اگر استرالیا هم بر فرض محال می گفت که نمی تواند سال ۲۰۱۵ میزبان جام ملتهای آسیا باشد، ما می توانستیم خیلی راحت این میزبانی را بر عهده بگیریم، چه برسد به اینکه بخواهیم چهار سال بعد میزبان باشیم که آن زمان خیلی خیلی آماده هستیم. به نظرم شانس زیادی برای کسب میزبانی در مقایسه با ایران داشتیم و ایران زیاد شانسی نداشت.»
پوئن های دیگر امارات
اما مهمترین بحث برای AFC حضور طرفداران تیمها و بلیت فروشی در مسابقات فوتبال در سطح جام ملتها است. در این بخش هم امارات از ایران امتیاز بیشتری گرفت. همانطور که نایب رئیس فدراسیون فوتبال امارات گفته است امارات کشور مهاجر پذیری است که از کشورهای مختلف آسیا و حتی جهان در این کشور زندگی می کنند. شاید تصور کنید که بازیهای تیم ملی ایران به میزبانی ایران حد اقل ۹۰ هزار نفر را به ورزشگاه آزادی خواهد کشاند، اما برای AFC این مهم است کشورهای دیگر جز میزبان هم دارای طرفدار در ورزشگاههای برگزار کننده جام ملتها باشند. تصور کنید دو تیم چین و کویت در کرمان یا مشهد به مصاف هم بروند. مسلماً ایرانی هایی که حاضر باشند این دیدارها را تماشا کنند شاید به تعداد انگشتهای دست هم نرسند، اما همین دو تیم اگر در شهری مثل العین یا دبی به مصاف رقیبان خود بروند مسلماً ورزشگاهها جای سوزن انداختن نخواهد بود. مهاجرینی از کشورهای ایران،لبنان،اردن،سوریه،عراق،چین،ژاپن،کره،هند،اندونزی،مالزی،تایلند و ... هم در امارات حضور دارند که در صورت حضور تیم ملی کشورشان در جام ملتها، می توانند ورزشگاهها را پر کنند. یعنی دقیقاً همان هدفی که AFC دنبال می کند. اتفاقی که بعید به نظر می رسید در تبریز یا شیراز و کرمان وتبریز رخ بدهد. در هر حال امارات علاوه بر مقیمان و مهاجران که در خود جای داده، به علت آسانگیری در امر ویزا برای اتباع سایر کشورهای جهان تبدیل به قطب توریستی خاور میانه شده است. مورد بعدی که قابل ذکر است این که رفت و آمد بین کشورهای همکاری حوزه خلیج فارس یعنی امارات،بحرین،قطر،کویت،عمان،عربستان سعودی به صورت آزادانه انجام می شود، پس شهروندان این کشورها به راحتی می توانند برای دیدن بازیهای تیم ملی کشورشان با ماشین از طریق مرز زمینی یا از طریق پروازهایی حد اکثر ۱ ساعته به امارات برسند. همانطور که در سال ۱۹۹۶ فدراسیون فوتبال عربستان با چارتر کردن هواپیماهای خطوط هوایی سعودی، توانسته بود ورزشگاههای های محل برگزاری بازیهای کشورش را پر کند. آنها صبح روز بازی به امارات می رفتند و ۲ ساعت بعد از سوت پایان بازی در شهرهای خود بودند. حال تصور کنید کشورهای متمولی همچون قطر و کویت هم از این روش برای حمایت از تیم ملی کشورشان استفاده کنند، مطمئنا امارات برای آنها بهتر است و آنها به میزبانی امارات رای می دهند.
کمیته اجرایی AFC تصمیم گیرنده اصلی
اما کدام نهاد تصمیم گیری کرد؟ کمیته اجرایی AFC نهادی بود که با رای گیری در بین اعضای خود میزبان دوره بعدی جام ملتها را تعیین کرد. اما اعضای این کمیته چه کسانی هستند؟ ۲۱ نفر که ۶ تای آنها از کشورهای عربی هستند که بعید به نظر می رسد رای آنها به سود ایران باشد و هیچ ایرانی عضو این کمیته نیست. زمانی محسن صفایی فراهانی رئیس سابق فدراسیون فوتبالف عضو کمیته اجرایی کنفدراسیون فوتبال آسیا بود و حتی در دوران محمد دادگان این کرسی برای صفایی فراهانی حفظ شد تا ایران در مهمترین کمیته ای اف سی نماینده داشته باشد اما کفاشیان عضو مهمترین کمیته AFC نیست و زمانی که سعیدلو رئیس سازمان تربیت بدنی بود برای عضویت معاون رییس جمهور وقت در کمیته اجرایی کنفدراسیون فوتبال آسیا تلاش کرد و خود کفاشیان برای یک کرسی دیگر ناکام هم شد تا هم خودش و هم سعیدلو به هیچ پستی نرسیدند. عضویت کفاشیان در هیات رئیسه کنفدراسیون فوتبال آسیا برای دوره آینده است.
چه کسانی رای دادند؟
اما ببینید که چه کسانی به میزبانی امارات رای دادند. شیخ سلمان، رئیس بحرینی AFC، یوسف السرکال، نائب رئیس کمیته و رئیس فدراسیون فوتبال امارات، ژانگ جی لونگ از چین، شاهزاده عبدالله بن سلطان احمد شاه از مالزی،مویا داد از استرالیا،گانش تاپا از نپال،شاهزاده علی بن حسین از اردن،داتو وراکاوی ماکودی از تایلند،حافظ المدلج از سعودی،ریچارد لای از گوام،زاو زاو از میانمار،محفوظه اختر از بنگلادش،پرافول پاتل از هند،کوزو تاشیما از ژاپن،گانبولد بویونمخ از مغولستان،علی عظیم از مالدیو،سید خالد بو سعیدی از عمان،مخدوم سید از پاکستان،وینستون لی از سنگاپور،تران کواک از ویتنام،سوزان شلبی از فلسطین،هان اون هیونگ از کره شمالی کسانی هستند که رای می دهند.به نظر شما چند نفر از لیستی که گفته شد به میزبانی ایران رای دادند؟
لابی امارات قوی تر بود
آیا با توجه به جمیع جهات و شاخصه های مهم برای AFC برای اعطای میزبانی جام ملتهای آسیا در سال ۲۰۱۹، باز هم فدراسیون فوتبال ایران می توانست چشم به لابی با کشورها و اعضای کمیته اجرایی AFC داشته باشد تا هر چقدر که می تواند تعداد رای هایش از موافقین میزبانی امارات بالاتر رود؟ جواب همان موقع نه بود. تازه آن موقع کار اصلی فدراسیون فوتبال شروع می شد، تجهیز استادیوم ها و تسریع در روند ساخت آنها، گرفتن موافقت مقامات بلند پایه برای حضور بانوان در استادیوم ها، تسهیل شرایط صدور ویزا برای اتباع خارجی برای ورود به ایران که البته هیچ کدام توسط فدراسیون فوتبال انجام نشد.
حال آن که کشور امارات تقریباً همه این موارد را هم اکنون داراست و دقیقاً به همین دلیل بود که یوسف الخوری در گفت و گو با سایت نود ادعا کرده آنها حتی توانایی میزبانی جام ملتهای سال ۲۰۱۵ را به جای استرالیا هم داشتند. نکته اینجاست که فدراسیون فوتبال امارات خیلی زودتر از ایران لابی هایش را کرده بود و البته نقش شیخ سلمان بحرینی را هم نباید فراموش کرد که از ماهها پیش به صورت زیرپوستی میزبانی امارات را اعلام کرده بود.
