نقش دلالان در فوتبال ایران

 

 

 

 

نقل و انتقالات بازیکنان خارجی در فوتبال همیشه بهترین فرصت برای باشگاه ها، تیم ها و بازیکنان است تا ازاین راه برای رشد و پیشرفت استفاده کنند. اما ورود تعداد زیادی از بازیکنان بی کیفیت خارجی در ادوار رقابت های لیگ برتر باشگاه های ایران و خسارت های به جا مانده از آنها، نشان از رد پای دلال ها در این مصائب دارد.

قطعا در هر رقابت گروهی به ویژه فوتبال، تیم ها برای رسیدن به موفقیت به دنبال بر طرف کردن نقاط ضعف خود و تقویت پست های لازم برای رشد هستند که یکی از گزینه های راحت تر برای رسیدن به این هدف استفاده از بازیکنانی کارآمد و فراتر از سطح سایر تیم ها است. البته در کنار نفعی که اکثر بازیکنان از این جابه جایی بدست می آورند، باشگاه های به دلیل گرفتن مبالغی که برای دادن رضایت نامه بازیکن و یا پولی که در ازای فروش آنها نصیبشان می شود، به سود دهی می رسند.
اما در این بین دلالان فوتبالی یا همان واسطه ها کشورمان نیز از آب گل آلود نقل و انتقالات بازیکنان به خوبی سود می رسند و برای پر گرفتن جیب خود، بدون توجه منافع کشور و ارزش حقیقی بازیکن خارجی در پی عقد قرارداد آنها با تیم های ایرانی هستند. همچنین رصد غیرکارشناسی بعضی از باشگاه ها برای تشخیص سره از ناسره بازیکنان از نظر کیفیت و سودی که بعضی از همین افراد درون خانواده باشگاه ها منتفع می شوند، سبب شده بازیکنان بی کیفیت با قراردادهای میلیاردی راهی لیگ ایران شده و پس از نمایش ضعیف خود با فشار رسانه ها، هواداران و خود سرمربی از تیم جدا شوند. 
اما قصه از آنجایی آغاز می شود که باشگاه از پرداخت طلب میلیاردی این بازیکنان طفره می رود و آنها نیز برای گرفتن حق خود، شکایت به کنفدراسیون فوتبال آسیا برده و دردسرهای زیادی از جمله محرومیت از لیگ قهرمانان آسیا و پنجره های نقل و انتقالاتی تا کسر امتیاز و محکوم شدن به پرداخت آن طلب با سودش را برای باشگاه های ایرانی بوجود می آورند.
در لیگ برتر فوتبال باشگاه های تراکتورسازی، پرسپولیس، استقلال تهران و پدیده شاید بیشترین آسیب را از جذب بازیکنان بی کیفیت و مشکلات پس از آن نصیبشان شد. 
تراکتورسازها که نیم فصل دوم لیگ قبل و زمانی که قصد داشتند کارت بازی «سجاد شهباززاده» را دریافت کند در سیستم نقل و انتقالاتی کنفدراسیون فوتبال آسیا با اخطاری مبنی بر محرومیت نقل و انتقالاتی از دو پنجره به دلیل پرداخت نکردن مطالبات «ژائو ویلا» مواجه شدند تا آب سردی بر پیکره باشگاه ریخته شود. جالب اینجا بود که این باشگاه قبل از متوجه شدن محرومیت خود با سه بازیکن یعنی «امیدعالیشاه»، «احمد نوراللهی» و «هاشم بیگ زاده» قرارداد بسته و چهار بازی نیز از آنها استفاده کرده بود.
ژائو ویلا، بازیکن پرتغالی تراکتورسازی در سال 91 طبق خواسته «تونی اولیویرا» سرمربی وقت تیم تراکتورسازی راهی تبریز شد و قراردادش با این باشگاه امضاء کرد. اما وی پس از تنها 164 دقیقه بازی برای سرخ پوشان تبریزی در پایان نیم فصل اول لیگ یازدهم از این تیم جدا شد. نکته این جاست که رقم عجیب قرارداد این بازیکن 680 هزار دلار بود که در زمان امضاء قرارداد 107 هزار دلار آن را دریافت کرد و برای دریافت مابقی آن نیز شکایت به دادگاه برد تا سرانجام باشگاه تراکتورسازی محکوم به محرومیت از دو پنجره نقل و انتقالاتی شود. این محرومیت سبب شد تا «امیر قلعه نویی» و «یحیی گل محمدی» سرمربیان اسبق این تیم با دردسرهای زیادی در جذب بازیکن مواجه شوند تا آنجا که سرانجام گل محمدی مجبور به جدایی از جمع تبریزی ها شد و قلعه نویی نیز سال سختی را سپری کند تا رد پای دلال ها در این محرومیت و جدایی دیده شود.
شاید شاهکار نقل و انتقالاتی را پرسپولیس در ابتدای لیگ شانردهم رقم زد. زمانی که «مهدی طارمی» به باشگاه ریزه اسپور ترکیه پیوست و عکس‌های مربوط به تمرینات با این تیم و حضور در تست پزشکی باشگاه در صدر اخبار فوتبال ایران قرار گرفت. اما پس از مدتی کوتاه طارمی هوس کرد دوباره به تهران و باشگاه پرسپولیس بازگردد تا این موضوع تبدیل به موضوع حقوقی برای باشگاه ترک شود. البته از همان زمان مشخص بود که باشگه ریزه اسپور از حقوق خود برای دریافت خسارت نخواهد گذشت. در آن زمان هم هشدارهایی برای لغو این قرارداد به این بازیکن داده شد. اما وکیل طارمی تاکید داشت که نهایتا این ماجرا با پرداخت مبلغی به عنوان جریمه حل و فصل می شود و «علی اکبر طاهری» مدیرعامل سابق پرسپولیس نیز به کرات و در محافل خصوصی اعلام کرده بود اگر محرومیتی در پی باشد، تنها متوجه طارمی است. با این وصف سرانجام حکم فدراسیون جهانی فوتبال درباره این پرونده صادر شد تا طارمی با محرومیت چهار ماه روبرو شود و باشگاه پرسپولیس نیز از دو پنجره نقل و انتقالاتی محروم گردد. البته جالب این جا است که طارمی به عنوان مسبب همه این دردسر برای باشگاه پرسپولیس و در اوضاعی که سرخپوشان پایتخت از نقل و انتقالات زمستانی امسال و تابستانی سال آینده مرحوم هستند و با توجه به در پیش بودن لیگ قهرمانان آسیا، بنا به توصیه همان دلال ها باشگاه پرسپولیس را رها کرد و به لیگ قطر پیوست. این درحالی است که در جریان پیوستن طارمی به باشگاه ریزه اسپور نیز پای دلال ها در میان بود تا دلال های فوتبالی برای رسیدن به پول هنگفت به دنبال حضور مهاجم سرخپوشان در ترکیه باشند که در نهایت نیز سرانجام خوشی برای آنها، باشگاه و خود طارمی رقم نخورد. البته در نهایت نیز آشکار شد که طارمی و باشگاه پرسپولیس با تبانی در دروغگویی این راه را برای سرخپوشان رفته اند.
این در حالی است که در ادوار رقابت های لیگ برتر بازیکنان بی کیفیت زیادی به پرسپولیس آمدند که از آن جمله می توان به رافائل ادریو نیجریه ای، خورخه گائونا اهل پاراگوئه با انجام دو بازی در فصل 87، دی کارمو در فصل هفتم، سامبو جوچی، کارلوس ریورا، خوزه آنتونیو تورس، رافائل ادریو، روبرتو ده سوسا، جونیو تادو و مارکوسپانوویچ اشاره کرد که همه این بازیکنان از طریق واسطه ها یا مدیر برنامه ها به پرسپولیس معرفی شدند.
تیم پر تلاش پدیده مشهد دیگر قربانی بعضی از همین دلال ها شد. این تیم منسجم مشهدی با همت و غیرت بازیکنان و کادر فنی آن در پایان نیم فصل نخست این دوره از رقابت های لیگ با 24 امتیاز در جایگاه پنجم جدول رده بندی قرار داشت. اما در ادامه با جریمه فدراسیون جهانی فوتبال مبنی بر کسر 6 امتیاز مواجه شد و به رده دهم سقوط کرد تا جای پای دلال ها به خوبی نمایان شود.
ماجرا به دلیل عدم پرداخت مطالبات «کزوران کنزوویچ» بازیکن اهل صربستان و مونته نگرو بود. این بازیکن در لیگ پانزدهم با عضویت در پدیده مشهد حضور در فوتبال ایران را تجربه کرد. پدیده در آن سال با هدایت «علیرضا مرزبان» و «توماس هسلر» به یکی از جذابیت های لیگ تبدیل شده بود.
این هافبک دفاعی که به ارائه فوتبال فیزیکی و خشن معروف بود با تیم پدیده قراردادی 576 میلیون تومانی داشت و به باشگاه پدیده نیز مدعی بود که برای 25 بازی او 200میلیون تومان پرداخت کرده است. اما سرانجام پرونده او و باشگاه پدیده به فدراسیون جهانی فوتبال رسید تا کسر 6 امتیازی از تیم مشهدی عاقبت کار آنها باشد تا فشارهای مدیر برنامه های بازیک صرب برای گرفتن مطالباتش در این حکم به دیده شود.
تیم فوتبال استقلال تهران نیز در ادوار لیگ برتر فوتبال از بازیکنان بی کیفیت خارجی به اندازه کافی ضربه خورده است. به گونه ای که تعدادی زیادی از این بازیکنان با کمک دلال ها وارد فوتبال باشگاهی ایران شدند، در حالی که در حد تیم های لیگ یک و حتی بازیکن ذخیره هم نبودند.
باشگاه استقلال از سال 1380 بیشتر از 30 بازیک خارجی جذب کرده است که تعداد بازیکنان با کیفیت آن شاید تنها به تعداد انگشتان یک دست برسد. اما با توجه به مبالغی که این بازیکنان و واسطه های آنها دریافت کردند و ضرر و زیانی که پس از جدایی و شکایت به باشگاه استقلال وارد شد، تا آنجا پیش رفت که آبی پوشان به دلیل عدم پرداخت مطالبات همین بازیکنان بی کیفیت تا آستانه حذف از لیگ قهرمانان آسیا پیش رفتند و مجبور به پرداخت مطالبات بازیکنان خارجی با سودش شدند.
رافائل گومز و روجر فابریتسیو برزیلی در سال 82، سان جان اورسویچ صربستانی در سال 86، اندرسون ریکاردو دوسانتوس برزیلی در سال 89، الونگ الونگ از کامرون در سال 90، لیام ردی استرالیایی در سال 91، آنتونیو دمورا کاروالی برزیلی در سال 90 و گوران لاوره از صربستان در سال 92، ریوالدو باربوسا برزیلی در سال 94، عادل شیحی مراکشی و پروپیچ کروات در سال 95 از جمله بازیکنان بی کیفیت خارجی آبی پوشان پایتخت بودند. 
با این وصف لیگ قهرمانان آسیا نیز از 23 بهمن ماه 1396 آغاز می شود و آبی پوشان پس از ناکامی در ابتدای فصل جاری لیگ برتر فوتبال کشور، روند خوبی را با «وینفرد شر» آلمانی در پیش گرفتند و برای تداوم موفقیت خود مقابل حریفان سرسخت آسیایی سرانجام «مامه بابا تیام» بازیکن 26 ساله سنگالی که سابقه حضور در باشگاه های ایتالیا را دارد و «بویان نادینوف» بازیکن مقدونیه ای را رسما از سهمیه آزاد جذب کردند. البته در هفته های گذشته بازیکنانی مانند یازالده گومز و هرمان اکوالا وارد ایران شده بودند که به دلیل نداشتن استانداردهای لازم در تست های پزشکی از کشورمان رفتند. عملکرد این دو بازیکن جدید نیز در آینده مشخص می کند که نقش دلالان در این جابجایی ها چه میزان بوده است.