نگاهی به دوره چهارم جام ملت¬های اروپا 1972
بلژیک برای میزبانی از مرحله نیمه پایانی و پایانی این دوره از رقابتها، چهار ورزشگاه در سه شهر بروکسل (دو ورزشگاه)، لیژ و آنتورپ را در نظر گرفته بود.
تیم های شرکت کننده:
باز هم تعداد تیم های شرکت کننده در رقابت های قهرمانی اروپا نسبت به دوره قبلی افزایش یافت و ۳۲ تیم برای حضور در این مسابقات اعلام آمادگی کردند. همانند دوره قبل، تیمها در هشت گروه چهار تیمی قرار گرفته و پس از پایان رقابت های مرحله گروهی، تیم های رومانی، مجارستان، انگلیس، شوروی، بلژیک، ایتالیا، یوگسلاوی و آلمان غربی به عنوان تیم های برتر از گروه یک تا هشت به مرحله یک چهارم نهایی صعود کردند. در مرحله یک چهارم نهایی که به صورت رفت و برگشت برگزار شد، ایتالیا با بلژیک، مجارستان با رومانی، انگلیس با آلمان غربی و یوگسلاوی با شوروی به مصاف هم رفتند. از این مرحله تیم های بلژیک، مجارستان، آلمان غربی و شوروی به عنوان تیم های پیروز راهی مرحله نیمه نهایی مسابقات به میزبانی بلژیک شدند. در این مرحله آلمان غربی در دیدار برابر بلژیک میزبان به پیروزی ۲ بر یک دست یافت. در دیگر دیدار این مرحله، شوروی با یک گل مجارستان را از پیش رو برداشت و حریف آلمان غربی در فینال شد. در مسابقه رده بندی، تیم میزبان توانست مجارستان را ۲ بر یک شکست داده و به عنوان سومی رقابتها دست یابد.
دیدار فینال
آلمان غربی – شوروی؛ ۱۸ ژوئن ۱۹۷۲؛ ورزشگاه هایسل شهر بروکسل؛ داور فردیناند مارشال از اتریش
آلمان غربی که برای نخستین بار به فینال این رقابتها راه یافته بود، با تیمی بسیار قدرتمند در این رقابتها شرکت کرد. از تیم منتخب یازده نفره این تورنمنت، هفت بازیکن از تیم ملی آلمان غربی انتخاب شدند که این امر نشان از قدرت بالای این تیم داشت. بسیاری کارشناسان تیم ملی آلمان در این دوره را بهترین تیم ملی تاریخ آلمان می دانند. در مقابل شوروی برای سومین بار طی چهار دوره برگزار شده به فینال جام رسیده بود، اما با این وجود در برابر آلمان و مهاجم افسانه ای این تیم یعنی گرد مولر حرفی برای گفتن نداشت. آلمان در این دیدار با دو گل گرد مولر و یک گل از ویمر موفق شد شوروی را با ۳ گل مغلوب کند. این نتیجه بیشترین اختلاف گل در فینال رقابتها تا به امروز است. گرد مولر که در پایان به عنوان بهترین بازیکن و گلزن مسابقات هم شناخته شد، در مورد این دوره از رقابتها گفت: همه چیز مثل ساعت کار می کرد؛ هماهنگی و درک بسیار عالی بازیکنان از یکدیگر باعث عملکرد تیمی فوق العاده ما می شد. این تیم پایه و زیربنای تیمی بود که دو سال بعد در رقابت های جام جهانی به مقام قهرمانی جهان دست یافت.
تیم منتخب جام
یِوگنی روداکوف (شوروی)؛ ریواز ژوداشویلی (شوروی)؛ فرانتس بکن بائر (آلمان غربی)؛ پل برایتنر (آلمان غربی)؛ مورتاز خورتسیلاوا (گرجستان)؛ اولی هوینس (آلمان غربی)؛ گونتر نتزر (آلمان غربی)؛ هربرت ویمر (آلمان غربی)؛ رائول لامبرت (بلژیک)؛ یوپ هاینکس (آلمان غربی)؛ گرد مولر (آلمان غربی)
برترین گلزنان جام
گرد مولر از آلمان غربی با ۴ گل زده برترین گلزن این رقابتها شد. سایر گلزنان فقط یک گل به ثمر رساندند.
آمار و ارقام (مربوط به مرحله نهایی بازیها)
مدت زمان برگزاری: ۵ روز
تعداد بازیها: ۴ بازی
تعداد گل های به ثمر رسیده: ۱۰ گل (میانگین ۵/۲ گل در هر بازی)
تعداد کل تماشاگران: ۱۲۱,۸۸۰ نفر (میانگین ۳۰,۴۷۰ نفر برای هر بازی)
سریعترین گل جام: رائول لمبرت از بلژیک و گرد مولر از آلمان غربی هر دو در دقیقه ۲۴ بازی
دیرترین گل جام: پولنیس از بلژیک در دقیقه ۸۳ دیدار نیمه نهایی برابر آلمان غربی
رویدادهای ورزشی سال
قهرمانی آژاکس آمستردام در جام باشگاه های اروپا با پیروزی ۲ بر صفر برابر اینتر میلان در دیدار پایانی
انتخاب فرانتس بکن بائر از بایرن مونیخ به عنوان بهترین بازیکن سال فوتبال اروپا
گرد مولر از تیم بایرن مونیخ به عنوان برنده کفش طلای اروپا
قهرمانی والری بورزوف از شوروی در مسابقه دو ۱۰۰ متر المپیک با ثبت رکورد ۱۰ ثانیه و ۱۴ صدم ثانیه
قهرمانی امرسون فیتی پالدی از برزیل در رقابت های قهرمانی فرمول یک جهان همراه با تیم لوتوس
رویدادهای غیرورزشی سال
۲۴ ژانویه – سرباز ژاپنی به نام سوئیچی یوکوئی در حالی در گوام پیدا شد که ۲۸ سال را در جنگل گذرانده بود.
اول سپتامبر – بابی فیشر آمریکایی با غلبه بر بوریس اسپاسکی از شوروی، به سلطه ۲۴ ساله شطرنج بازان شوروی در عرصه قهرمانی شطرنج جهان خاتمه داد.
۵ سپتامبر – ۱۱ ورزشکار اسرائیلی در رقابت های المپیک مونیخ کشته شدند.
بازیکنانی که در این سال به دنیا آمدند
روی کاستا
لوئیس فیگو
پاول ندود
کارل پوبورسکی
لیلیان تورام
کریستین زیگه
زین الدین زیدان
مارت پوم
ویورل مولدووان
سارگیس هووسپیان
تالار مشاهیر: گرد مولر (آلمان غربی)
بدون تردید ستاره این دوره از مسابقات گرد مولر آلمانی بود که در مرحله نیمه نهایی دو گل تیمش را وارد دروازه بلژیک کرد و در فینال هم دو گل به شوروی زد تا مقدمات قهرمانی تیم کشورش را فراهم آورد. قهرمانی در جام ملت های اروپا ۱۹۷۲ نقشی محوری و اساسی در موفقیت های بعدی آلمان غربی داشت. پس از رقابت های این دوره، آلمان غربی ۳ بار فاتح جام جهانی شد، دو بار قهرمانی در رقابت های قهرمانی اروپا را جشن گرفت، و به شش فینال معتبر و بسیار مهم هم راه یافت. گرد مولر یکی از قهرمانان آن سال های تیم ملی آلمان بود که در ۶۲ بازی ملی خود، ۶۸ گل به ثمر رساند و خودش در این باره می گوید شانس خیلی با من یار بود..... گرد مولر خیلی کوتاه از خاطرات جام ۱۹۷۲ بلژیک می گوید.
خوش شانسی عامل مهمی بود
باید اعتراف کنم که بازیکن خوش شانسی بودم. در آن دوره تیم بسیار خوبی داشتیم. همه چیز در تیم عالی بود؛ هم مربی و هم بازیکنان وظایف خود را به نحو احسن انجام می دادند و این بسیار عالی بود. باید بگویم که هم من و هم تیم آلمان در آن بازیها خوش شانس بودیم، اما هرگز از شوروی هم نمی ترسیدیم. قبلاً هم از آنها برده بودیم و می دانستیم که برنده این دیدار خواهیم بود. در بازی هم خیلی خوب کار کردیم و من هم با دو گلی که زدم، بهترین فینال فوتبالم را بازی کردم.
ترکیبی از ستاره های نامدار
همه بازیکنان آلمان در بوندسلیگا هم حضور داشتند که ستاره های تیم شان بودند. اکثر بازیکنان در بایرن مونیخ یا مونشن گلادباخ و چند نفر هم در فرانکفورت بازی می کردند. هماهنگی بسیار خوبی در تیم بود و بازیکنان هم درک بسیار خوبی از یکدیگر داشتند. همین درک متقابل بین بازیکنان در زمین مسابقه هم ادامه داشت. و فکر نمی کنیم برای موفقیت و پیروزی به چیز دیگری نیاز داشته باشید.
آیا می دانید که
تا کنون میزبان های جام ملت های اروپا و یورو، ۳ بار به مقام قهرمانی (اسپانیا، ایتالیا و فرانسه)، یک بار به مقام نایب قهرمانی (پرتغال)، یک بار به مقام سومی (بلژیک) و ۳ بار به مقام چهارمی (فرانسه، یوگسلاوی و ایتالیا) دست یافته اند.
بعد از یورو ۸۴ هیچ میزبان دیگری نتوانسته جام را در خانه حفظ کند.
از یورو ۸۴ دیگر بازی رده بندی بین تیم های بازنده در مرحله نیمه نهایی برگزار نمی شود.
تا کنون در سه دوره میزبانی بازیها به صورت مشترک به دو کشور واگذار شده است؛ از بین شش کشوری که به صورت مشترک میزبان جام ملتها بوده اند، تنها هلند موفق شد تا مرحله نیمه نهایی یورو ۲۰۰۰ پیش برود و سایر میزبانان مشترک در همان مرحله گروهی از دور رقابتها حذف شده اند.
