مدیران بی تدبیر، آفت فوتبال ایران
کمیته انضباطی فیفا یک بخش مجزا را برای رسیدگی شکایات تیم های ایرانی تاسیس کرده . این جمله طنز آمیز مدت هاست در فوتبال ایران شنیده می شود؛ چراکه تقریبا هر چند وقت یک بار بازیکنان خارجی فوتبال با شکایت از تیم های باشگاهی ایران کمیته انضباطی فیفا را مجبور به صدور احکام تهدید آمیز علیه آن ها می کند. اگر مبالغی که طی این سال ها به بازیکنان خارجی پرداخت شده زا با هم جمع کنیم سر به میلیون ها دلار می زند. پولی که می توانست صرف موارد بسیار بهتری شود.
بدنام ترین و باسابقه ترین تیم در بخش انضباطی فیفا باشگاه پرسپولیس است. سرخ های پایتخت از سال ۸۵ تا به حال بارها مورد تهدید کمیته انضباطی فیفا قرار گرفته اند.
کابوسی به نام رافائل
سال ۱۳۸۶ قرمزهای پایتخت با سرمربی گری افشین قطبی بهترین روزهای خود را تجربه می کردند و در کنار سپاهان مدعی اصلی کسب قهرمانی بودند که ناگهان شکایت یکی از بازیکنان جذب شده در دوران مدیریت قبلی (محمدحسن انصاری فرد) پرسپولیسی ها حبیب کاشانی را دچار دردسری جدی کرد.
رافائل، بازیکن نیجریه ای که سال ۸۵ بدون کوچکترین بازده فنی جذب پرسپولیس شد و یک سال بعد برای دریافت مطالباتش یک شکایت دردسرساز علیه پرسپولیس مطرح کرد، منجر به کسر ۶امتیاز از آن ها شد. شاگردان قطبی آن سال بسیار خوش شانس بودند که در پایان به جام قهرمانی رسیدند و گرنه ممکن بود به خاطر شکایت یک بازیکن هپاتیتی قهرمانی لیگ برتر را از دست بدهند.
اگرچه باشگاه پرسپولیس در سال ۸۶ به خاطر بی فکری مدیریت قبلی و بی اعتنایی مدیریت جدید به احکام فیفا تا مرز از دست رفتن قهرمانی اش پیش رفت اما روند جذب بازیکنان بنجل خارجی بازهم در این تیم ادامه پیدا کرد. حبیب کاشانی هم مانند جانشین قبلی خود با یک بازیکن بی کیفیت دیگر به نام "ممدو تال" قرارداد بست که همین بازیکن در سال های بعد باعث دردسر سرخ ها شد و در نهایت و بعد از مذاکرات فراوان قرار شد طلب ۱۲۰هزار دلاری خود را به صورت اقساطی دریافت کند!
تغییر پی در پی مدیران عامل و سرمربی های این تیم محبوب ایرانی باعث شد تا هر فصل یک یا دو عدد از این بازیکنان بی کیفیت و دردسرساز جذب پرسپولیس شوند. همه این بازیکنان نه تنها کوچکترین بازدهی برای این تیم نداشتند بلکه هرکدام با شکایت به کمیته انضباطی فیفا توانستند هزاران دلار از این تیم همیشه بی پول تهرانی دریافت کنند.
وینگادا سرمربی معروف پرتغالی هم چندین بار پرسپولیس را به کسر امتیاز تهدید کرد تا اینکه با کمک هدایتی این پرونده دردسرساز حل شد.
چالش های پیش رو
البته همه پرونده های شکایت از پرسپولیس هنوز به طور کامل حل وفصل نشده است. اصلی ترین و خطرناکترین پرونده پیش روی پرسپولیسی ها شکایت مانوئل ژوزه پرتغالی از این تیم است. این مربی پرتغالی کمتر از یک سال و در زمان مدیریت رویانیان هدایت سرخ ها را به عهده داشت اما مانند بسیاری از سرمربیان خارجی این تیم نتیجه لازم را کسب نکرد و از این تیم کنار گذاشته شد. اگرچه رویانیان نیمی از قرارداد یک میلیون و ۲۰۰ هزار یورویی این سرمربی را در همان روزهای نخست پرداخت کرد اما پیرمرد پرتغالی با کمک وکلای خود خواهان دریافت باقیمانده قرارداد خود و سه دستیارش و همچنین خسارت فسخ یک طرفه آن است. پیچیدگی این پرونده به حدی است که باشگاه با کمک وکلای فرانسوی و هلندی یک دفاعیه ۱۵صفحه ای را به فیفا فرستاده اند تا این پرونده تبدیل به یکی از قطورترین پرونده های انضباطی فیفا بدل شود.
به غیر از ژوزه پرونده طلب ۵۵هزاری ولاتکو، ۵۰ هزار دلاری مارکو پروویچ، ۲۵۰ هزار دلاری روبرتو سوسا و ۲۵ هزار دلاری سکوبرت در کمیته انضباطی فیفا در جریان است و هر کدام از آن ها قابلیت این را دارند که امتیازات فراوانی را از پرسپولیس کسر کنند. البته به غیر از این افراد مارکو سپانوویچ، تیاگو فراگا و اشپیتیم آرفی هم از این تیم شکایت کرده اند. البته آرفی به غیر از پرسپولیس مبالغی از تراکتورسازی طلبکار است و در مقاطعی این تیم تبریزی را به کسر امتیاز هم تهدید کرد. البته به غیر از بازیکنان خارجی بسیاری از بازیکنان داخلی نظیر وحید هاشمیان مبالغی را از این تیم طلبکار هستند که بعید است بخواهند مانند خارجی ها دست به دامان کمیته انضباطی فیفا شوند.
استقلال هم عقب نماند
در ماجرای شکایت تیم های خارجی و تهدید به کسر امتیاز پرسپولیسی ها تنها نبودند و همتای تهرانی آن ها هم پابه پای آن ها رقیب دیرینه خود پیش رفتند. استقلال تهران هم در سال های اخیر حتی در بخش شکایت های ارسالی به کمیته انضباطی فیفا با رقیب تهرانی خود رقابت سختی داشتند.
ساموئل، گوران لاوره، لیام ردی، آنتونیو کاروالیو، رینالدو و رودیگو توزی جزو شاکیان استقلال در سال های اخیر هستند. به غیر از رینالدو که از نظر فنی بازیکن باکیفیتی بود سایر بازیکنان کوچکترین بازدهی برای این تیم نداشتند و تنها هزاران دلار از حساب این باشگاه تهرانی خارج شد. البته کابوس کسر امتیاز هنوز هم آبی های پایتخت را تهدید می کند. به گفته نظری جویباری معاون ورزشی باشگاه استقلال هنوز هم امکان کسر امتیاز از این تیم به خاطر طلب ۳۵۰ هزار دلاری رودیگو توزی وجود دارد.
دسته دو هم بی نصیب نماند
ماجراهای شکایت از تیم های ایرانی تنها به تیم های لیگ برتری محدود نشده و برق شیراز تیم از کسر امتیازهای فیفا بی نصیب نماند. فصل گذشته بود که به دلیل شکایت آلمیدا ۶ امتیاز از این تیم قدیمی فوتبال ایران کسر شد. ضمن اینکه این باشگاه با شکایت مارتین رائول، دروازه بان مسن اما باکیفیتش هم دست به گریبان است.
خطر از بیخ گوش ذوب آهن گذشت
اما جدیدترین شاهکار باشگاه های ایرانی با پول دادن به بازیکنان گمنام در باشگاه ذوب آهن اصفهان رخ داد. از باشگاه ذوب آهن معمولا در کنار سپاهان به عنوان یکی از تیم های متمول فوتبال ایران یاد می شود. اما این تیم اصفهانی هم به تازگی با نامه تهدید آمیز ملزم به پرداخت ۷۵۰میلیون تومان به آکو استوچکف بازیکن مقدونیه ای خود شد. بازیکنی که در فصل ۹۰-۹۱ جذب این تیم اصفهانی شد اما به دلیل کیفیت پایین از این تیم اخراج شد و بعید است هیچ علاقه مند فوتبالی حتی نام او را هم شنیده باشد. بازیکن گمنام مقدونیه ای با طرح شکایت از فیفا توانست تمام ۷۵۰میلیون تومانش را از این تیم اصفهانی دریافت کند. البته به گفته سعید آذری، این تنها تهدید علیه این تیم نیست. او در این باره گفت: ایگور کاسترو بازیکن برزیلی که من او را با ۴۰ هزار دلار به ذوب آهن آوردم و ۱۶ گل هم در اولین حضورش در باشگاه به ثمر رساند، اکنون برای من پیام گذاشته که اگر دو قسط باقی مانده ۳۵ هزار دلاری از مبلغ قرارداد ۳۵۰ هزار دلاری او پرداخت نشود، به فیفا شکایت می کند.
مسلما تا زمانی که باشگاه های ایرانی هر سال تراز مالی مشخصی نداشته باشند، ماجرای تهدید و کسر امتیاز کماکان ادامه خواهد داشت. هر کدام از مدیران عامل باشگاه های داخلی بدون توجه به بندهای حقوقی با بازیکنان خارجی بی نام و نشان قرارداد می بندند و در سال های بعد مدیران عامل بعدی مجبورند هزاران دلار علاوه بر مبلغ قرارداد بابت جریمه از بودجه بیت المال به این بازیکنان بپردازند. هر سال میلیون ها دلار صرف خرید بازیکنانی می شود که نه نام ونشانی در فوتبال اروپا دارند، نه تاثیری در عملکرد کیفیت فنی تیم هایشان می گذارند، اما با قراردادهای سنگین به فوتبال ایران می آیند و گاهی بدون حتی یک دقیقه بازی صدها هزار دلار از تیم هایشان می گیرند و جدا می شوند.
"لیام ردی" دروازه بان استقلال بدون یک دقیقه بازی ۲۷۰هزار دلار از آبی ها گرفت، یا روبرتو سوسا که همراه مانوئل ژوزه از پرتغال به پرسپولیس آمد، در حالی ۲۵۰هزار دلار گرفت که پایش هم در ایران به توپ نخورد. دلارهایی که می تواند برای زیرساخت های این باشگاه ها هزینه شود، جای استادیوم های نداشته شان را بگیرد یا صرف برپایی کمپی مجهز برای تیم های ایرانی شود، به دلیل ناکارآمدی و بی تدبیری مدیران فوتبالی سوخت می شود.
