با افشای پرونده فساد باشگاه مس رفسنجان و ورود قوه قضاییه، بحث در خصوص فساد در فوتبال ایران بسیار داغ شده و اهالی فوتبال در انتظار اعلام نتیجه پرونده فساد مس رفسنجان هستند. به همین بهانه خبرگزاری خبرآنلاین میز گردی در خصوص فساد در فوتبال برگزار کرد. در این نشست محمد بهرامی، نماینده کهگیلویه و بویراحمد در مجلس، محمدرضا تهرانی، رئیس کارگروه ورزش حزب موتلفه اسلامی، کاظم اولیایی، مدیرعامل اسبق استقلال، محمد فنایی، داور اسبق و کارشناس داوری و رسول باختر، کارشناس حقوق ورزشی حضور داشتند.
در این نشست در خصوص بحث فساد در فوتبال ایران و عوامل ایجاد آن و راهکارهای مقابله با فساد مورد بررسی قرار گرفت.
محمدرضا تهرانی
یک نگاه خطرناکی وجود دارد که می خواهد فوتبال را از جامعه جدا کند. درحالی که فوتبال در جامعه نقش آفرینی می کند. شادی و نشاط را فوتبال به وجود می آورد. یک پیروزی برای تیم ملی چقدر مردم را خوشحال می کند و وقتی به جام جهانی می رود، مردم به خیابان می روند. فوتبال جزیی از جامعه است. در کشور ما افرادی هستند که به فوتبال چسبیده اند و مقام پرست و ناپاک هستند و فوتبال را می بلعند. مشکل از این هاست و از فوتبال نیست و فوتبال یک وزش فسادآفرین نیست.
یک سالی مجلس در فساد فوتبال ورود کرد و کمیسیون اصل 90 گزارشی داد که توسط سخنگوی کمیسیون در صحن علنی قرائت شد. سخنگوی کمیسیون اصل 90 گفت 3 سال روی این پرونده کار شده و زوایای مختلفی مثل تبانی، رشوه، جعل اسناد، فرار مالیاتی و ... کشف کردیم. گفت فشارهایی هم بود که این پرونده منحرف شود ولی مقاوت کردیم. در نهایت این گزارش به کجا رسید؟
الان رسانه های ورزشی 3 دسته هستند. دسته اول رسانه های ارزشی و اصوالگراست که تعدادشان کم است و در اقلیت هستند. دسته دوم رسانه هایی که مادی هستند و پول پرستند و تعدادشان بسیار زیاد است. یک دسته محدود غرب گرا هم هستند. متاسفانه مسئولین خوب می دادند و پیش خودشان می گویند رسانه های ارزشی که با ما هستند و چاقو دسته خودش را نمی برد و امکانات را معطوف به این قسمت دوم کنیم که رسانه های مادی هستند و آن ها را جذب کنیم. تمام سفرها هم سهم آن ها می شود.
من انتظار دارم این جلسه نتایج مثمر ثمر و راهگشایی داشته باشد. اخیرا آقای تاج به باشگاه ها اعلام کرده باید تیم زنان داشته باشند. خب تیم زنان ما راه افتاده و تمرین می کند. از رسانه ها تقاضا دارم نگذارند دلالی و فساد به فوتبال زنان هم وارد شود.
محمد بهرامی
من اعتقاد دارم با 4 سطر دستورالعمل در تدوین استراتژی ها با ضمانت اجرایی می توان کشور را متحول کرد. در دهه 60 اصلا شرایط قابل قیاس با شرایط فعلی نیست و خیلی عوض شده است.
من خودم هم نقد دارم و خیلی از این دستورالعمل ها را داریم ولی در بحث اجرا و نظارت مشکل داریم. من نباید برنامه آماده کنم و متخصصین باید براساس بهترین الگوها برنامه بنویسند و ما در کنارشان هستیم. ما در بعضی بازی های بین المللی تحقیر شدیم و من نگران هستم. پول هم باید باشد و لازم است ولی جایی است که صاحب آن مشخص نیست که دلسوز باشد. راهی که دنیا رفته بخش خصوصی است.
بحث پرونده فساد مربوط به مجلس قبلی است و مجلس جدید تاره 3 ماه است شروع کرده و از زمان شروع ما مسائل مختلفی مثل شهادت رئیس جمهور و انتخابات وجود داشت. دولت مستقر شده و در حوزه ورزش هم وزیر مشخص شده و ما هم هستیم. فوتبال ما بیمار است و بالاتر از سرطان بیماری نداریم. ما هم باید مبارزه کنیم و یک جا به نتیجه می رسیم. ساختار ما به هم ریخته است.
کاظم اولیایی
فوتبال در یک اتاق شیشه ای قرار گرفته و فرقش با سایر مقولات این است. در فوتبال فساد داریم ولی شاید کمتر از بقیه جاها باشد. فساد فوتبال بزرگنمایی می شود. آقای بهرامی می گوید با تدوین اساسنامه اوضاع خوب می شود، خب تقصیر شماست! 23 سال است فوتبال ما حرفه ای شده و قوانین فوتبال نداریم. طرح جامع مدیریت باشگاهی را با کمک 17 نماینده تدوین کردیم که 3 سال در مجلس گیر کرد و گفتند مجلس عوض شده و بعد لایحه شد و 5-6 ماه پیش نمایندگان گفتند خوب است و چند روز پیش گفتند باطل شد! بهره برداری از فوتبال برای مجلس اهمیت دارد ولی یک سطر قانون برای فوتبال ندارد. اگر آقای بهرامی 2 خط قانون در حوزه فوتبال ارائه دهد، من هر روز کفش او را واکس می زنم!
یکی از نمایندگانی که ضربه شدیدی به ورزش زد، همیشه موقع مسابقات اولین نفر می رود. احسان قاضی زاده هاشمی در همین المپیک اولین نفر وارد شد. مجلس باید قانون بگذارید و به آن نظارت کند و این کم کاری مجلس است که به وظیفه اش در قبال ورزش عمل نکرده است.
فوتبال بدون و جامعه بدون قانون و دستورالعمل فساد دارد. ما 78 سال پیش عضو فیفا شدیم و موظف هستیم قوانین فیفا را اجرا کنیم. فساد مالی از عدم رعایت فیرپلی مالی می آید. فیفا از سازمان ملل هم بزرگ تر است و بدون نفت و نیروی نظامی به همه کشورها هم کمک می کند. فیفا گفت باشگاه نباید بدهکار باشد و قانون فیرپلی مالی را نوشت. اگر این قانون بخواهد اجرا شود ما چند تیم داریم بتواند در آسیا شرکت کند؟ فوتبال دولتی، عملکرد دولتی و اجرای دولتی اگر می خواست موفق باشد، شوروی دنیا را گرفته بود. فساد در دولت است. ما چقدر استادیوم ساختیم ولی چون پول دولت بوده، دور ریختیم. آقای قلعه نویی به من گفت بگردیم یک زمین پیدا کنیم بازی تیم ملی را بگذاریم و یک زمین نداریم! شرکت توسعه آمده اماکن ورزشی را توسعه دهد و 1000 کارمند دارد و مجموعه های ورزشی را چند برابر اجاره می دهد که حقوق کارمند بدهد. فساد از این بیشتر؟ این مدل اداره ورزش در دنیا مسخره است. ورزش ما مشکل ذاتی دارد و در این مشکل استان درکرمان د فوتبالش گرفته و از بیت المال 3000 میلیارد به فوتبال آورده. خب معلوم است مگس های گرد شیرینی می آیند و از آن فساد درمی آید. چون در آن هم مدیریت دولتی حاکم است.
محمد فنایی
ما از اول نتوانستیم مقررات و قوانین را به صورت قوی داشته باشیم. چیدمان مدیریت در فوتبال باید بسیار پاک باشد و از فیلترهای خاصی گذر کند. مجمعی که برای انتخاب اعضای فدراسیون انتخاب می شود اصلا صحیح نیست. تمام فوتبال ناپاکی نیست. چرا باید تلاش کنیم فوتبال را به عنوان جایگاه ناپاکی قلمداد کنیم؟
پول باید در فوتبال باشد ولی با حساب و کتاب. من 2 سال پیش گفتم رئیس کمیته داوران خودش داوری و نظارت می چیند و کسی توجه نکرد. فیفا تقسیم کرده و گفته هیئت رئیسه یک فدراسیون باید عواملی داشته باشد که پیشرفت فوتبال را بالا ببرند. گفتند یکی از اعضای هیئت رئیسه باید داور باشد که برداشتند. عشو هیئت رئیسه را رئیس کمیته داوران گذاشتند. تو رئیس کمیته هستی، نه رئیس خودت! من نگفتم ایشان فساد می کند ولی می دانستم این اتفاقات می افتد و ایشان گفت از تو شکایت می کنم. من نگفتم دزدی می کنی ولی عمل تو فساد است. دپارتمان باید چیدمان کند و به نظر تو برساند. مدت ها قبل داوری آمد در یک بازی پول گرفت و مشخص شد و کمیته انضباطی محرومیت گذاشت. ایشان را بعد از 8 ماه بخشیدند و دوباره داوری کرد. الان هم نظارت می کند. خیلی فاجعه است. ما تنها کشوری هستیم که فوتبال مان سوددهی ندارد. فدراسیون هرجا به مشکل می خورد، می گوید دولت حق دخالت ندارد و اگر فیفا بفهمد محروم می شویم!
ما 3 رکن انضباطی داریم. کمیته انضباطی، کمیته استیناف و کمیته اخلاق که در گذشته انقدر ضعیف عمل کردند که ما به خصوص جامعه داوری خیلی خسارت دیدیم. وقتی توهین می کردند و حتی به داور ضربه می زدند و کمیته انضباطی انقدر ضعیف عمل می کرد که نوعی تشویق بازیکن بود.
سفره ای در فوتبال پهن شده و همه می برند جز داور. باور نمی کنید در ژاپن چه پول هایی به داور می دهند. داورها باید طوری حق قضاوت بگیرند که سمت رشوه و فساد نروند. هر مدیری برای داوری آمد گفت دستمزد را بالا می بریم و الان برای هر بازی زیر 10 میلیون می گیرند که ظلم و فاجعه است. شما به داور پول خوب بدهید و اگر خطا کرد او را به مرجع قضایی معرفی کن. ژاپن برای هر بازی به داور 5000 دلار می دهد. الان در جام جهانی هر داور در مقدماتی 2500 دلار می گیرد و در مراحل بعدی بیشتر می شود و در فینال 20000 دلار است. جدا از این برای ورود هم پولی می دهند.
رسول باختر
فساد، خیانتی به اعتماد است. وقتی یک پروسه را جلو می بریم، فساد باعث می شود به درستی جلو نرود. از زمان افشای پرونده فساد، هجمه ای به وجود آمد که پس قلان نتیجه هم مشکل داشت و همان اعتماد نسبی هم به طور کامل از بین رفت و در مبحث داوری بیشتر خودش را نشان می دهد. بهترین زمینه برای رشد فساد بی تفاوتی است. تا روزی که مبارزه واقعی نکنیم توسعه و پیشرفت واقعی را نخواهیم داشت. مبارزه نمادین می کنیم و آن افراد پس از چند سال جایگاه شان بهتر هم می شود.
ما وقتی در مورد دخالت سیاسیون در فوتبال صحبت می کنیم، من یک خاطره شخصی دارم که به بحث انحلال پاس تهران برمی گردد که به خاطر همین دخالت منحل شد. ما باید مثل کشورهای پیشرفته قانون ملی ورزش داشته باشیم که خیلی از معضلاتی که داشتیم و در آینده خواهیم داشت را حل کند. فدراسیون فوتبال الان یک شرکت خصوصی است که چند نفر ذیل قانون تجارت آن را تشکیل دادند. اگر یکی از آن ها فوت کند، ورثه او می تواند بگوید حق من را بدهید.
بعضی آدم ها می گویند مقامات حق دخالت ندارند و هر کاری دل مان خواست می کنیم و زیرمجموعه فیفا هستیم. فیفا درباره آدم کشتن قانون دارد؟ اگر 2 عضو هیئت رئیسه در فدراسیون هم را کشتند پس باید طبق مقررات فیفا به آن رسیدگی شود؟ نه باید در کشور و قانون و دادگاه آن رسیدگی شود.
فیفا در ماده 21 مقررات اخلاق درباره هدیه تعریف کرده که می توانید بگیرید ولی ارزش آن نباید زیاد باشد که مبلغ مهم نباشد. یک کادوی سمبلیک باشد و مثلا وقتی کسی به ایران می آید یک خاتم کاری هدیه دهیم که مشخص باشد سوغات ایران است. باید حواسمان باشد شخص هدیه گیرنده قرار نباشد کار خاصی کند و امتیاز و مزیتی به وجود نیاد. باید هدف از هدیه دادن مشخص باشد. اگر اینفانتینو به کنگو برود و به او لباس محلی بدهند خب مشخص است می خواهند فرهنگ خودشان را ترویج کنند ولی اگر به او دو چمدان پر یورو بدهی، یعنی قرار بوده اتفاقی بیفتد.
در انواع فساد به فساد مالی بیشتر می پردازیم و بعد فساد اخلاقی هم مطرح می شود اما فساد اصلی که همیشه مغفول می ماند، فساد اداری است که اگر نبود فساد مالی و اخلاقی را هم نداشتیم. در فساد اداری یک تعریف قشنگی دارند و 5 دسته بندی دارد. نقض قوانین و مقررات، تغییر و تفسیر قوانین توسط افراد غیرمسئول. بعضا در انتصاب ها نگاه می کنیم که آشنابازی می شود و مثلا طرف در کمیته حقوقی ها جایگاه دارد و نمی داند فدراسیون فوتبال در چه منطقه ای است! این اسامی از جیب کت جادویی می آید و اسامی را کنار هم می گذاری، نمی توانی فکر مثبت کنی. قشنگ ترین ژست های مبارزه با فساد را داریم ولی در عمل به جایی نمی رسد. آقای تاج یک ربع درباره تتوی بازیکن حرف زد ولی یک جمله درباره تهدید زنوزی گفت هرکی هرچی دارد، بیاورد. بازیکن اگر آن حرف را بزند، 2 میلیارد جریمه می شود ولی مالک باشگاه را نمی خواهند که مدارک را نشان دهد! همین الان 3-4 باشگاه نباید مجوز حرفه ای می گرفتند. هر باشگاه باید 2 ورزشگاه معرفی می کرد که حداقل شرایط را داشته باشند و الان 7 تیم مجوز گرفته ولی ما کلا چند ورزشگاه با آن استاندارد داریم.
