داوران و خلبان ها همیشه مقصرند؛ مدیریت هم همیشه بی نقص!
سعید مظفری زاده
همانطور که در بررسی کمیته های تحقیق در مورد سانحه های هوایی همیشه خلبان مقصر است و سیستم پرواز و ایمنی هواپیماها و مدیریت ما بی نقص، در حوادث فوتبال هم کسی جز داور مقصر نخواهد بود.
وقتی دستور رسیدگی به اتفاقات تبریز صادر شد، قابل پیش بینی بود همانطور که در بررسی کمیته های تحقیق در مورد سانحه های هوایی همیشه خلبان مقصر است و سیستم پرواز و ایمنی هواپیماها و مدیریت ما بی نقص، در حوادث فوتبال هم به رسم معمول کسی جز داور مقصر نخواهد بود و این بار قرعه به نام داوری درآمد که تا همین چند روز پیش تشکیلات ناکام فدراسیون فوتبال و ورزش کشور خود را پشت سر موفقیت او در آسیا پنهان کرده بودند، داوری که به تنهایی بار سنگین حذف تیم چند میلیاردی فوتبال کشورمان در جام ملت ها را را با حضور در فینال این رقابت ها به دوش کشید.
اما این بار داستان کمی متفاوت تر از گذشته بود، به بازی گرفتن احساسات طرفداران متعصب و خونگرم تبریزی سبب تشدید عصبانیت و ناراحتی آنها بابت از دست دادن جام در آستانه سفر رئیس جمهور به استانشان شد تا جایی که رئیس جمهور محترم پیش از سفر دستور رسیدگی به اتفاقات تبریز را صادر کرد و وزیر ورزش را مسئول رسیدگی به این اتفاقات و حوادث نمود.
وزیر محترم که به واسطه سیاست های غلط و ناکارآمد وزارت متبوعش نقشی اساسی در وضعیت آشفته تیم های محبوب پایتخت داشت و از طرفی در بازی حضور کی روش، باامر مافوق قافیه و اقتداراش را باخته بود و زمزمه های جداییش از ساختمان سئول به گوش می رسید حالا با چالشی جدید و جدی روبه رو بود، زیرمجموعه او در تبریز به شدت زیر سئوال بودند، شروین اسبقیان به اندازه تمام دوران خدمتش مورد سئوال قرار گرفته بود و حالا رئیس جمهور مصمم تر از همیشه منتظر پاسخگویی آنها بود.
اما ضلع دیگر ماجرا یعنی فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ شرایطی به مراتب بدتر از وزارتخانه داشتند. شکستهای پی در پی تیم های ملی کشورمان در رده های سنی مختلف و اوضاع آشفته داخل فدراسیون در دوران زمامداری کفاشیان به اوج خود رسیده بود، سازمان لیگ هم نتوانسته بود نقشه های بازاریابی و درآمدزایی اش را پیاده کند و تنها نقطه قوت خود را برگزاری نسبتا منظم لیگ می دید حالا در روز پایانی تمام نقشه هایش نقش بر آب شده بود. رئیس سازمان لیگ که معمولا در روزهای بحرانی علاقه ای به حضور در انظار ندارد، مطابق انتظار از دسترس خارج شد و زیرمجموعه او در تلاش برای توجیه اتفاقات بودند.
و اما ضلع سوم این مثلت یعنی مسئولان استان هم شرایط خوبی نداشتند، اتفاقات لحظات پایانی مسابقه تراکتورسازی و نفت و مطالبات هواداران متعصب تراکتور در آستانه سفر رئیس جمهور آنها را تحت فشار قرار داد و کار تا جایی پیش رفت که استاندار محترم برای توجیه اتفاقات در نقش کارشناس داوری ظاهر شد و نمایندگان استان های آذری زبان هم در سال منتهی به انتخابات نمی خواستند فرصت را از دست بدهند و به شیوه خود وارد داستان شدند.
حالا هر سه ضلع ماجرا به ریاست وزیر ورزش دور یک میز جمع شدند تا مقصر را پیدا کنند. تمام اتفاقات را مرور می کنند، گزارش ها را مورد مطالعه قرار می دهند و فیلم ها را بازبینی می کنند و سرانجام راز ماجرا فاش می شود «داور پنالتی تراکتور را ندیده است!»، وزیر برای آن که از نتیجه جلسه مطمئن شود از ورزشگاه خالی یادگار امام تبریز بازدید می کند و مطمئن می شود که عامل همه اتفاقات داور مسابقه بوده است.
اعضای کمیته تحقیق و در راس آن وزیر محترم ورزش سرافراز جلسه را ترک می کنند تا مسبب حوادث را به مردم و مسئولین مافوق معرفی کنند. علی رغم این که کمیته های حقیقت یاب بعضا سال ها به نتیجه نمی رسند، کشف حقیقت ظرف چند روز می تواند یک موفقیت بزرگ برای اضلاع این کمیته باشد.
کمیته حقیقت یاب اشتباه فغانی در سه مورد را عامل همه اتفاقات معرفی می کند و آن را به اطلاع عموم می رساند و خواستار برخورد با او می شود.
مورد اول خطای پنالتی مدافع نفت بر روی مهاجم تراکتور است، خطایی که در پخش مستقیم بازی کسی متوجه آن نشد و تنها دوربین و لنزهای پشت دروازه آن را مشخص کردند. اگر فغانی نتوانسته صحنه را ببیند مشکل خودش است، مگر در فوتبال دنیا کسی دیده داورها اشتباه کنند که فغانی نفر دوم باشد؟ داورها هیچ وقت اشتباه نمی کنند و معصومند و فقط فغانی است که مرتکب اشتباه شده است.مورد دوم و سوم به ترتیب اخراج بازیکن گران قیمت تراکتور و عدم مدیریت بازی اعلام شد. فغانی اگر کمی مدیر بود بازیکن بزرگی مثل آندو تیموریان را در حضور هشتاد هزار نفر تماشاگر در مقابل یک تیم بی طرفدار اخراج نمی کرد. همانطور که داور مدبر مالزیایی همین چند روز پیش به خوبی بازی را مدیریت کرد و بازیکن خطاکار ما را در حضور صد هزار نفر اخراج نکرد. این که قانون فوتبال می گوید اگر بازیکن در شروع مجدد تاخیر کرد و یا با بازیکنان حریف درگیر شد باید جریمه شود و کارت بگیرد یک قانون غربی است که نباید در داخل به آن توجهی کرد.
اما به نظر می رسد کمیته حقیقت یاب به خاطر افتخاراتی که فغانی بعد از چند دهه در جام جهانی و جام ملت های آسیا برای کشورمان کسب کرد، چشمان تیزبین خود را بر سایر قصور او در این مسابقه بسته است. مواردی که به اعتقاد نگارنده نباید نادیده گرفته شود و در جریمه و محرومیت او بایستی لحاظ شود.
•قضاوت ضعیف و معنادار فغانی از دقیقه اول مسابقه باعث شد که تمرکز کادر فنی تیم تراکتورسازی به هم بریزد و باعث شود که این تیم از سه ضربه کرنر، سه گل دریافت کند.
•عدم توانایی فغانی در بعد فنی و تکنولوژی سبب شد که نتواند اسکوربورد ورزشگاه را برای این مسابقه حساس آماده نماید.
•ضعف دانش و امکانات او باعث شد که تلفن های همراه و اینترنت ورزشگاه دچار اختلال شده و ارتباط با بیرون از ورزشگاه سخت شود.
•دویدن اشتباه و گذاشتن پا بر روی سیم آنتن باعث قطع تصاویر تلویزیونی در انتهای مسابقه گردید.
•جاگیری نامناسب فغانی در صحنه گل سوم نفت باعث شد مدافعین و دروازه بان تیم تراکتورسازی با تقدیم پاس گل به حریف، اشتباه مرگباری را مرتکب شوند.
•عدم استفاده از سیستم های رادیویی و ارتباطی مدرن، سبب شد که فغانی نتواند نتیجه صحیح و حقیقی بازی اصفهان را به اطلاع نیمکت دو تیم، مسئولان برگزاری مسابقه و تماشاگران برساند و این کار او موجب شکل گرفتن شایعات دقایق پایانی شد.
•عدم مدیریت و اقتدار تیم داوری باعث شد تا تماشاگران برای برگزاری جشن قهرمانی وارد زمین مسابقه شوند تا نهایتا گوینده ورزشگاه از آنها درخواست کند تا برای اجرای مراسم زمین مسابقه را ترک کنند.
•شخص فغانی عامل اصلی اختلاف بین کمیته و دپارتمان داوری طی این چند سال بوده که همین اختلاف سبب شد که کمیته مقتدر داوران مجبور شود برای انتخاب داور این مسابقه از روش ده، بیست، سی، چهل استفاده کند و فغانی که با استفاده از رانت از قبل شماره ها و نحوه شمارش را می دانست بر روی صندلیی قرار گرفت که عدد صد به آن می افتد. پس به نوعی می توان گفت فغانی خودش و با نیت قبلی این بازی را انتخاب کرده است.
•اما از همه مهمتر، سوار شدن فغانی بر ماشینی به ارزش صد و سی و پنج میلیون تومان در حالی که حقوق هشتصد هزار تومانی دارد خود جای بسی تعجب و شائبه است. با توجه به این که حقوق فغانی تقریبا کمتر از نصف میزان خط فقر می باشد، قاعدتا او توانایی خرید بلیط اتوبوس را هم نباید داشته باشد و با توجه به اینکه خانواده فغانی با این حقوق نمی توانند تغذیه مناسبی داشته باشند و دچار سوء تغذیه می شوند، دویدن او در زمین مسابقه هم جای تامل است چه برسد به ماشین صد و سی و پنج میلیون تومانی و حال باید از فغانی سئوال کرد مگر تو وزیر یا نماینده مجلس و یا عضو شواری شهر هستی که ماشین یکصد و سی و پنج میلیونی سوار می شوی؟
با توجه به موارد بالا می توان پیش بینی کرد که کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال که با عملکرد قاطع و آرای تغییر ناپذیر خود در این چند سال، ریشه های ناهنجاری و فساد را در فوتبال خشکانیده سات محرومیتی طولانی و حتی مادام العمر برای فغانی در نظر بگیرد. از طرفی با رفتن حسین عسگری از دپارتمان داوری و سکوت اعضای کمیته داوران و برخی پیشکسوتان داوری در مورد اتفاقات اخیر، به نظر می رسد رقابت سخت و نفس گیری برای نشستن بر صندلی ریاست دپارتمان داوری کشور و خدمت به جامعه داوری وجود دارد.
